جمعه , فروردین ۱۰ ۱۴۰۳
نوشته های جدید

مقاله

انتظارات از بودجه ۱۴۰۱

این روزها عمده توان سازمان برنامه و بودجه صرف تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۱ می‌شود و ساعت‌ها زمان و ده‌ها متخصص نیاز است تا لایحه بودجه تدوین شود. هر دولتی اهداف سیاسی خود را دارد و منویات خود را دنبال می‌کند. این روزها عمده توان سازمان برنامه و بودجه صرف تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۱ می‌شود و ساعت‌ها زمان و ده‌ها متخصص نیاز است تا لایحه بودجه تدوین شود. هر دولتی اهداف سیاسی خود را دارد و منویات خود را دنبال می‌کند و به اصطلاح آمده است تا اهداف حامیان و مدافعان خود را پشتیبانی کند. بدون شک بهترین عرصه برای پیاده‌سازی …

مشاهده بیشتر »

درس چینی برای بخش مسکن

مشکل خانه‌های خالی مختص کشور ما نیست و در بسیاری از کشورها این مشکل به دلایل مختلف یا «بیش‌‌ساخت» (overbuilt) اتفاق افتاده است. مشکل خانه‌های خالی مختص کشور ما نیست و در بسیاری از کشورها این مشکل به دلایل مختلف یا «بیش‌‌ساخت» (overbuilt)  اتفاق افتاده است؛ ا اما در هیچ کشوری ابعاد مشکل به گستردگی آن در کشور چین نیست. بخش عظیم املاک و مستغلات در چین که نزدیک به ۳۰درصد تولید ناخالص داخلی آن کشور را تشکیل ‌می‌دهد، آن‌چنان با مازاد ساخت روبه‌رو است که مقامات نگرانند بخش ساخت‌وساز دیگر نتواند پیشران اصلی اقتصاد چین باشد. ولی به‌طور همزمان، …

مشاهده بیشتر »

علل تنش‌‌‌آفرینی علی‌‌‌اف علیه ایران

الهام علی‌‌‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان همچون سلف خود حیدر علی‌‌‌اف، در دوران زمامداری‌اش تلاش کرده مناسباتی نسبتا دوستانه با ایران داشته باشد و از ایجاد تنش با ایران خودداری کند. سخنان دوستانه وی پس از آزادسازی قره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌باغ و هنگام بازدید از مرز مشترک ایران و جمهوری آذربایجان، نمونه‌‌‌ای از این رویکرد وی است. اما علی‌‌‌اف در چند ماه اخیر، رویه تازه‌‌‌ای از خود نشان داده است. او از یک طرف با سختگیری در مورد ترانزیت کامیون‌‌‌های ایرانی و از طرفی با سخنان تند علیه رویکرد و رزمایش ایران و نیز برگزاری مانورهای نظامی پی در پی و کشاندن پای پاکستان به …

مشاهده بیشتر »

دولت رئیسی و رابطه با اروپا

طی هفته گذشته انریکه مورا، معاون سرویس اقدام خارجی و توماس نیکلسون، نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور افغانستان با هدف گفت‌وگو در خصوص برنامه هسته‌ای ایران و تحولات افغانستان به تهران سفر کردند. این رایزنی‬ها پرسش‌ها‌ درباره ماهیت روابط ایران و اتحادیه اروپا و مسیر آینده آن در سال‌های پیش روی دولت سیزدهم را بار دیگر زنده می‌کند. ابراهیم رئیسی به دنبال متوازن‌سازی سیاست خارجی از طریق تقویت روابط همسایگی، گسترش مناسبات با شرق و برجام‌زدایی از سیاست خارجی ایران است. اگرچه پرونده هسته‌ای به عنوان بزرگترین چالش در سیاست خارجی کشور همچنان بیشترین تاثیرگذاری بر ساختار روابط ایران …

مشاهده بیشتر »

پسابانک: آینده صنعت بانکداری

بانک واسطه مالی است؛ یعنی سپرده‌گذار را به سپرده‌پذیر وصل می‌کند. بنابراین هرچقدر وجود نهاد واسطه مالی (صنعت بانکداری) ضروری است، بقای خود بانک به مفهوم فعلی آن اهمیتی ندارد. می‌توان تنوع وسیعی از خدمات بانکی را بدون حضور بانک به مفهوم فعلی آن تصور کرد. در ایران هرچقدر صنعت بانکداری فشل و ناکارآمد است، تاسیس بانک جذابیت دارد؛ زیرا بهترین مکانیزم توزیع رانت قانونی در حوزه پول بین سهامداران بانکی است. آنچه در دنیا و به‌صورت محدودتر در ایران با عنوان نئوبانک توسعه یافته است، نسخه تکامل یافته‌تری از بانک است تا بتواند در عین توسعه صنعت بانکداری، به …

مشاهده بیشتر »

پیش‌‌‌شرط رشد پایدار

اظهارات وزیر محترم صمت مبنی بر تحقق رشد ۱۲درصدی صنعت و معدن در سال ۱۴۰۱، بحث‌‌‌ها و گفت‌وگوهای زیادی را میان صاحب‌نظران و فعالان اقتصادی برانگیخته است. صرف‌نظر از بحث در مورد جزئیات اعداد که نیازمند گفت‌وگو بر سر ظرایف مدل‌‌‌سازی و محاسبات است، شاید بد نباشد برای رسیدن به تصویری از انتظارات عقلایی صاحب‌نظران صنعت نسبت به چشم‌‌‌انداز رشد سال ۱۴۰۱، نگاهی به عوامل موثر بر رشد اقتصادی (به‌‌‌صورت عام) و صنعت (به‌‌‌صورت خاص) بیندازیم. اولین نکته‌‌‌ای که باید در نظر داشت این است که رشد اقتصادی در زمره آن دسته متغیرهای توصیف‌‌‌کننده اکوسیستم تولید و تجارت است که …

مشاهده بیشتر »

تجربه گذشته، چراغ آینده

ییکی از تحولات مهم چند سال اخیر در حوزه بانکداری مرکزی، توسعه ابزارهای جدید برای مدیریت فعال نقدینگی است. تا پیش از این، بانک مرکزی ابزارهای محدود و البته ناکارآیی برای مدیریت نقدینگی داشت که سبب شده بود، نقش بانک مرکزی در بازار پول، عملا نقشی منفعل باشد؛ از آن جمله می‌توان به افزایش نرخ اضافه‌برداشت اشاره کرد که در عمل، تاثیری در کاهش خلق پول نداشت و صرفا رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی را افزایش می‌‌‌داد؛ همین‌طور تغییر نرخ ذخیره قانونی برای بانک‌های مختلف که آن هم تاثیر چندانی در مدیریت خلق نقدینگی نداشت.  راهکار دیگر بانک مرکزی …

مشاهده بیشتر »

تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی

از نیمه قرن بیستم، افزایش چشم‌گیر غلظت گازهای گلخانه‌ای به‌ویژه دی‌اکسیدکربن به‌دلیل استفاده مفرط از سوخت‌های فسیلی، تغییر کاربری اراضی و فعالیت‌های کشاورزی منجر به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی زمین شده است. مطالعات زیادی بر روند تغییرات روند بارش و بروز خشکسالی‌ها انجام شده است و همگی دلالت بر خشک‌تر شدن اقلیم کشور در نیم‌‌قرن اخیر دارد. همچنین رفتار پدیده‌های کلان اقلیمی از قبیل ال‌نینو و نوسانات جنوبی و تاثیر آنها بر میزان بارش کشور در طول نیم‌ قرن اخیر نیز تحت تاثیر تغییرات اقلیمی تغییر یافته است. خشکسالی‌ها بر اثر تغییرات اقلیمی می‌توانند عامل تهدیدکننده امنیت ملی تلقی …

مشاهده بیشتر »

نوآوری درتحلیل روابط علّی

بسیاری از بزرگ‌ترین پرسش‌ها در علوم اجتماعی و به‌ویژه علم اقتصاد به روابط علّی می‌پردازند: مهاجرت چگونه بر سطح حقوق و اشتغال در کشور مقصد تاثیر می‌گذارد؟ آیا افزایش حداقل دستمزد منجر به افزایش بیکاری می‌شود؟ پاسخ به این سوالات دشوار است؛ زیرا عموما دسترسی به واقعیتی نداریم که در نبود متغیری که به‌عنوان علت در نظر گرفته‌ایم، چه می‌توانست رخ داده باشد. ما نمی‌دانیم اگر مهاجرت کمتر بود یا حداقل دستمزد افزایش نمی‌یافت در واقعیت چه رخ می‌داد تا بتوانیم از این مقایسه به بررسی تاثیر علّی این دو بپردازیم. در اقتصاد خرد، ایجاد شرایط کنترل‌شده آزمایشگاهی در آزمایشگاه …

مشاهده بیشتر »

برجام در خاورمیانه پساآمریکایی

واقعیت مهم در تحلیل وضعیت کنونی و آینده برجام که باید به آن توجه شود، کاهش اهمیت آن در قیاس با سال۲۰۱۵ برای آمریکاست. نظام بین‌الملل و سیاست خارجی آمریکا از زمان آغاز مذاکرات منتهی به برجام شاهد تحولات متعددی بود. بدون عنایت به این تحولات، درک رویکرد کنونی دولت آمریکا به برجام دشوار است. ترامپ فرمان سیاست خارجی آمریکا را در خاورمیانه و در قبال چین به‌صورت محسوس و ملموسی چرخاند و کارهایی کرد که بعضا دولت بایدن چاره‌ا‌ی جز ادامه آنها ندارد؛ هرچند بسیاری از تحلیلگران معتقدند چرخش در سیاست آمریکایی مورد اجماع هر دو حزب است و …

مشاهده بیشتر »