کمبود لوله‌ نمونه‌گیری در آزمایشگاه‌ها

به گزارش  رمز فردا ، دکتر محمدعلی برومند در نشستی خبری، گفت: آزمایشگاه یک موسسه اقتصادی است که هم ایجاد اشتغال می‌کند و هم به افراد جامعه خدمت می‌کند ولی علی‌رغم همه اینها که آزمایشگاه ۷۰ درصد در تشخیص بیماری‌ها نقش دارد؛ اما، دید واقعیت‌گرایی به این حرفه وجود ندارد. بیشتر به آزمایشگاه‌ها به عنوان دستگاهِ سیستم نگاه می‌کنند؛ بخصوص با پیشرفت تکنولوژی نقش نیروی انسانی را کوچک می‌بینند و این حالت فعلی رخوت و رکودی که بچه‌های آزمایشگاهی حس می‌کنند حرفشان شنیده نمی‌شود، باید کم شود. آزمایشگاه روزمره با مشکلات مواجه است و محدود به روز خاصی نمی‌شود.

وی افزود: موضوع واضح در آزمایشگاه‌ها این است که تولید کننده و وارد کننده یا مسئولان بیمه و وزارتخانه خودشان در زمینه مشکلات آزمایشگاه‌ها شاکی هستند. این درحالی است که ما با مریض روبرو هستیم و این شکایات در چشم ما است و این کار ما را مشکل کرده است و باعث می‌شود نتوانیم به هدف رضایتِ بیمار برسیم. به نظر می‌رسد سیستم تنظیم کننده همه مجموعه ها نقص دارد.

روزمرگی در آزمایشگاه‌های پزشکی کشور و جای خالی تست‌های تخصصی

او تاکید کرد: به دلیل مشکلات موجود آزمایشگاه‌ها حالت سطحی پیدا کرده است. انقدر در کارهای روزمره درگیر شدیم که یادمان رفته این آزمایشگاه می‌تواند تست‌های تخصصی و تشخیصی پیچیده انجام دهد. تست‌های روز دنیا که موثر در درمان مریض است افزایش یافته اما ما به دنبال این هستیم که آزمایشگاه راه بیفتد تا کارهای روتین خود را انجام دهیم. در طرح تحول سلامت انجام تست‌های تخصصی رونق گرفته بود، اما این موضوع اکنون کاهش یافته است و دیگر خدمات با تنوع قبلی نیست.

کمبود لوله نمونه‌گیری و کیفیت پایین این لوله‌ها

وی درباره یکی از مشکلات ملموس آزمایشگاه‌ها، اظهار کرد: الان با کمبود لوله‌ نمونه‌گیری مواجه هستیم. استاندارد لوله‌ها کاهش یافته است. قبلا سِت لوله ۴تایی با کیفیت خوب را ۴۵۰۰ تومان می‌خریدیم که الان یک لوله را ۳۵۰۰ یا ۴۵۰۰ می‌خریم که البته کیفیت آن زمان را هم ندارد. از بیمار نمونه می‌گیریم ولی چون ضد انعقاد لوله مناسب نیست، نمونه مریض لخته می‌شود و مجبوری مجددا آزمایش را تکرار کنیم و اصلا مریض متوجه نمی‌شود این مشکل برای لوله است و مشکل را متوجه آزمایشگاه می‌دانند. الان گاهی برای تست‌های تیروئید آزمایشگاه مجبور است از دو کیت مختلف استفاده کند تا پاسخ دقیق‌تری بدهد. به طور کلی کیت‌های وارداتی و تولید داخل، از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند. به عنوان مثال درمورد ویتامین D دقیقا همین اتفاق افتاد؛ از چند برندی که کیت وارد شد تنها یک برند خوب جواب می‌داد و مابقی را آزمایشگاه‌ها راضی نبودند.

روی آوردن به روش‌های قدیمی‌ در آزمایشگاه‌های پزشکی

وی افزود: روش‌هایی که حساسیت و دقت بیشتری داشتند به دلیل محدودیت‌ها کنار گذاشتیم و  روش‌های قدیمی‌تر را استفاده می‌کنیم و بیمه‌ها هم می‌گویند به خاطر شرایط، به همین گونه کار شود و دیگر هزینه مربوطه تجهیزات پیشرفته را قبول نمی‌کنند. در آزمایشگاه به تکنولوژی وابسته‌ایم و این خطرناک است که سراغ روش‌های قدیمی آزمایشگاهی برویم.

پوشش بیمه‌ای که وجود ندارد

برومند با ذکر مثالی، اظهار کرد: در تمام کشورهای پیشرفته کشت خون (رصد باکتری در خون) با روش اتومِیشن انجام می‌شود و دستگاه مخصوص ظرف ۶ ساعت تشخیص می‌دهد ولی الان که بیمه‌ها پوشش نمی‌دهند همه آزمایشگاه‌ها این دستگاه را کنار گذاشتند و با روش دستی کار می‌ کنند که هم دیرتر تشخیص می‌دهد و هم به دقت کار با دستگاه نیست و این درحالی است که وجود باکتری در خون جزو اورژانس‌های پزشکی است و باید به سرعت و دقت مشخص شود.

معطلی تجهیزات آزمایشگاهی در گمرک

او تاکید کرد: گاهی به شرکت‌ها می‌گوییم که ما تجهیزاتمان در حال تمام شدن است و آنها پاسخ می‌دهند کیت‌هایشان سه ماه است که در گمرک مانده ترخیص نشده و ما باید کمک‌شان کنیم تا با پیگیری از تجهیزات پزشکی این موضوع رفع شود و وقتی کیت ترخیص می‌شود که نزدیک تاریخ انقضایش است.

وی بیان کرد: خیلی می‌شنویم که می‌گویند در اقدامات آزمایشگاهی صرفه‌جویی کنید. آزمایشگاه از جاهایی است که خودشان  در این امر کمک کردند و در طرح تحول سلامت هم کمک کردند اما این نکته انحرافی دارد. کل هزینه‌های آزمایشگاهی ۳ تا ۵ درصد هزینه درمان است، اما در سایر حوزه‌ها این کنترل هزینه وجود ندارد. در موضوع کرونا به آزمایشگاه‌ها ظلم شد. زیرا از آزمایشگاه‌ها خواسته شد در تعدادتست‌های اخذ شده دقت کنند در حالی که درخواست‌ها از پزشکان به ما می‌رسد و ما انجام می‌دادیم با این اوصاف بازهم اینها ۳ تا ۵ درصد هزینه‌های درمانی است.

معضل تاسیس آزمایشگاه‌های پزشکی از سوی غیرپزشکان

برومند گفت: مشکل دیگر بحث مجوز تاسیس آزمایشگاه‌ها است که خیلی زیاد است. تاسیس آزمایشگاه‌ها حتی از سوی غیر پزشکان هم انجام می‌شود. الان شرایط به گونه ای ست که هر کس فکر کرده آزمایشگاه برایش سود دارد، آزمایشگاه را تاسیس می‌کند اما بعد از مدتی مجبور می‌شود آزمایشگاه را تعطیل کند.‌ از طرفی وقتی کسی انتظار سود داشته باشد ممکن است به هر راهی متوسل شود برای به دست آوردن درآمد و با این امر مواجه هستیم که بحث پورسانت و دلالی افزایش یافته است. مثال آن استارتاپ های  آزمایش آنلاین است این استارتاپ‌ها باید تنها مریض را برای یافتن آزمایشگاه راهنمایی می‌کردند ولی الان اینگونه شده است که بعد از گرفتن مریض دنبال آزمایشگاهی می‌گردند که بیشترین تخفیف را به آنها بدهد و تخفیفی که بدون در نظر گرفتن هزینه‌ تمام شده باشد یعنی کاهش کیفیت کار.تعداد آزمایشگاه‌ها زیاد شده است و به درآمد نیاز دارند و با تخفیف‌های وحشتناک ۵۰ و ۶۰ درصد خدمات ارائه می‌دهند. این کار از دست سیستم بهداشت و درمان خارج شده است.

حیطه کار استارت‌آپ‌ها در حوزه آزمایشگاه‌ها مشخص شود

او ادامه داد: یکی از این استارت آپ‌ها خودش آزمایشگاه هم تاسیس کرد؛ ولی چون به صرفه نبود تعطیل کرد و الان مجدد مشغول واسطه‌گری و دلالی است. بعد از کرونا به دلیل این که مراجعه مردم به آزمایشگاه کم شد و مایل به اخذ نمونه در خانه بودند افرادیکه شاید رشته مرتبط هم نداشتند وارد این کار شدند. پیگیری مکرری بر این موضوع داشتیم و چیزی که به ما گفتند این بود که برای ایجاد اشتغال نباید کار این استارت آپ ها را منع کرد؛ اما با این کار کارشناسان آزمایشگاه کار خود را از دست می‌دهند. حیطه کاری و قانون این موضوع باید مشخص باشد. این استارت آپ‌ها مطمئنا نمونه‌گیری استخدام می‌کنند که هزینه کمتری برایشان داشته باشد و  نمونه‌گیر وقتی تخصص کافی نداشته باشد با چه شرایط و تخصصی نمونه را گرفته است؟ کنترل آن کار سختی است؛ کسی که می‌رود منزل نمونه گیری می‌کند باید اطلاعات و تخصص کافی داشته باشند.‌ آزمایشگاه‌ها در یک عمل انجام شده قرار گرفتند اینکه ما خودمان نرم افزاری به خود متصل کنیم کاری زمان‌بر بود اما استارت آپ ها در این زمینه تخصص داشتند. ما موافق کار اولیه بودیم ولی نه اینکه بخواهند با این شرایط فعلی و تخفیف‌ها کار کنند. حیطه کار استارت آپ‌ها در حوزه آزمایشگاه باید مشخص شود، زیرا ادامه فعالیت آنها به این شکل، به آزمایشگاه‌ها صدمه می‌زند.

برومند ادامه داد: آزمایشگاه یک موسسه اقتصادی است و مریض اکثرا مستقیم به ما مراجعه نمی‌کند. الان دوستان طب کار بابت اینکه آزمایش انجام دهند از آزمایشگاه‌ها توقع تخفیف دارند که البته هیچ منطقی پشت آن نیست. این کار حتی به منشی‌های مطب‌ها هم رسیده است که بیمار را به آزمایشگاهی خاص ارجاع دهند. آزمایشگاه با این همه مشکلات مالی باید زیربار این تخفیف‌ها برود تا بتواند سرپا بماند.

چالش آزمایشگاه‌ها با بیمه‌های تکمیلی

عضو هیئت مدیره سازمان نظام پزشکی در گروه آزمایشگاه‌ها، درباره تعرفه‌های آزمایشگاهی نیز اظهار کرد: الان همه می‌دانیم شورای عالی بیمه مسئول تعرفه‌گذاری است. طبق قانون باید بر اساس هزینه تمام شده تعرفه گذاری انجام شود که این اتفاق نیفتاده است و این درحالی است که آزمایشگاه‌ها هزینه‌های تمام شده را در اختیار شورای عالی بیمه گذاشتند، اما استفاده نشد. آزمایشگاه چاره ای ندارد که از این تعرفه استفاده کند که تخلف نکرده باشد، بعد شرکت وابسته بیمه یک قرارداد جلوی آزمایشگاه می‌گذارد و می‌گوید به شرطی قراردادمی‌بندم که مثلا ۱۰ درصد زیر تعرفه با من قرارداد ببندی و آزمایشگاه هم چاره ندارد؛ چون اگر این کار را نکند بیماران به او مراجعه نمی‌کنند. این شرایط رقابتی است که آزمایشگاه برای بقا باید به آن تن دهد. الان خیلی بیمه‌های تکمیلی این راه را یاد گرفته‌اند و اسم آن را خرید راهبردی خدمت می‌گذارند، آیا این کار از نظر قانونی درست است؟ به عنوان مثل بیمه تکمیلی آتیه سازان حافظ که وابسته به بیمه سلامت است می‌آید چنین قراردادی جلوی آزمایشگاه می‌گذارد که امضا کنند. مطمئن باشید که تخفیف‌ها، کیفیت آزمایش‌ها را دچار آسیب خواهد کرد.

وی افزود: الان تعرفه بخش خصوصی ۲۴ درصد و بخش دولتی ۱۹.۵ درصد افزایش یافته است آن وقت در این شرایط مگر آزمایشگاه می‌تواند تخفیف دهد؟ حتما کیفیت خدمات دچار اختلال می‌شود. حتی سقف تخفیف هم نمی‌گذارند و هر بیمه تکمیلی خودش تصمیم می‌گیرد.

حذف ارز ترجیحی و خطر تعطیلی آزمایشگاه‌ها

او درباره حذف ارز ترجیحی نیز تاکید کرد: امسال قرار است ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود. به دلیل مشکلات متعددی که در این حوزه مطرح شده عنوان شده است که اگر با این شرایط ارز آزاد شود، آزمایشگاه‌ها تعطیل می‌شوند. الان ارز ۴۲۰۰ تومانی کامل حذف نشده است و یکی یکی در حال حذف ارز ترجیحی هستند. باید با کیتی که افزایش قیمت داشته کار کنیم، اما تعرفه همان چیزی است که قبلا بوده است. ما مجبوریم خرید کنیم و با هزینه بالاتر تست انجام دهیم، بدون آنکه تعرفه افزایش یافته باشد. بخش دولتی که در بیشتر تست‌ها از قبل ورشکسته است، همین الان هزینه تست  علی‌رغم اینکه هزینه دولتی می‌گیرد بیشتر از افزایش تعرفه است در صورتی که برخی اقلام ما ۳ برابر گران شده،‌ حقوق کارکنان ۵۸ درصد افزایش یافته است و اگر حقوق کارکنان را درست پرداخت نکنیم جریمه هنگفت باید بدهیم، اما خود تامین اجتماعی از مرداد ۱۴۰۰ به بعد پرداختی به ما نداشته است.

وی درباره آزمایش‌های غربالگری جنینی نیز گفت: ما با استاندارد سازی غربالگری و عدم ایجاد نیاز القایی این تست موافق هستیم. اما نباید دچار تفریط شویم. اگر دقت کافی در این زمینه صورت نگیرد ممکن است منجر به تولد نوزادان مشکل‌دار شود.

برومند درباره شماره نظام پزشکی گرفتن جامعه آزمایشگاهیان نیز بیان کرد: یقینا آزمایشگاه بدون کارشناسان خبره نمی‌تواند اقدامی انجام دهد. شکایت اصلی این دوستان این است که می‌گویند کسی ما را نمی‌بیند. حقوق پایه تعریف شده کار در آزمایشگاه برای این افراد صرف نمی‌کند. برخی که این افراد را سوق می‌دهند که شماره نظام پزشکی بگیرند کار انحرافی است؛ چون با این کار مشکل حقوق حل نمی‌شود.

منبع : ایسنا