گیتی فر شفائی ـ تهیه کننده برنامه های خردسال، کودک و نوجوان ـ که از اوایل دهه ۶۰ فعالیت هنری خودش را به عنوان مجری و تهیه کننده در این حوزه آغاز کرده، در گفت‌وگویی با ایسنا درباره عوامل موثر بر موفقیت یک مجموعه عروسکی و نیز شرایط این روزهای برنامه‌های کودک و عروسکی صحبت کرده است.

او همچنین در این گفت‌وگو درباره موزه عروسکی که در شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی ساخته شده نیز توضیحاتی ارائه داده است.

شفائی درباره عوامل موثر بر موفقیت یک مجموعه عروسکی گفت: اگر برنامه عروسکی با محتوا باشد، متن خوبی داشته باشد، عروسک های برنامه مخاطب هدف را جذب کرده باشد، برنامه پربیننده خواهد بود و ممکن است بیننده ترجیح دهد برنامه دیگری را نبیند و منتظر شروع آن برنامه باشد.

ویژگی هایی که یک عروسک را جذاب می‌کند

او در پاسخ به اینکه چرا تولیدات تلویزیون در حوزه کودک و نوجوان در سال‌های اخیر آنچنان که باید و شاید رضایت بخش نبوده است؟ گفت: گاهی برای موفق شدن یک برنامه عروسکی هزینه زیادی برای ساخت عروسک‌های زیبا می شود، اما باید گفت یکی از دلایل مهمی که اثر تولید شده را برای مخاطب جذاب می کند، متن برنامه عروسکی است که می تواند تاثیر بسیاری در تولید یک برنامه‌ خوب و تاثیرگذار عروسکی داشته باشد. ساخت عروسک‌های متناسب با موضوع هم بسیار مهم است؛ البته فقط زیبایی عروسک کافی نیست، گاهی یک عروسک ساده، با صدای مناسب و دلنشین صداپیشه و جان بخشیدن حرفه ای بازیگردان عروسک از دلایل محبوبیت یک عروسک است.

گیتی فر شفائی در واکنش به ادعای برخی از سازندگان حال حاضر کارهای عروسکی مبنی بر در دسترس نبودن امکانات ساخت عروسک در ایران، با رد این ادعا گفت: با احترام به نظر دوستان، اینطور نیست؛ اتفاقا در جریان ساخت موزه عروسکی با افرادی آشنا شدم که سازنده‌ی فرم‌ها و تکنیک های جدیدی برای ساخت عروسک های ماندگاراند، اما این افراد ناشناخته هستند و باید شناسایی شوند. خود من برای کاری که در پیش دارم از این افراد استفاده خواهم کرد. با پیشرفت علم، تکنیک های جدیدی در همه حوزه‌ها پدید می‌آید و بهتر است بگوییم برای تولید عروسک مواد و امکانات وجود دارد، اما متاسفانه هزینه ساخت عروسک به دلیل گرانی مواد و وسایل مورد نیاز بالا رفته است و مقصر سازندگان کارهای عروسکی نیستند.

همیشه نگران سرنوشت عروسک‌ها بودم

این تهیه کننده باتجربه برنامه های عروسکی تلویزیونی، درباره ایده ساخت موزه عروسکی در «شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی» توضیح داد: از همان سال ۶۰ که شروع به ساخت کار عروسکی کردم و «گنجشکک اشی مشی» اولین کارم بود، دغدغه فکری‌ام این بود که سرنوشت این عروسک‌ها بعد از تولید برنامه چه می‌شود؟ در چه مکانی و چگونه نگهداری می‌شوند؟
همیشه به درست استفاده کردن از امکانات و تجهیزات سازمان فکر می‌کردم. حتی وقتی ضبط برنامه تمام می شد بعد از جمع آوری، دکور  را در انبار نگهداری می کردیم تا برای برنامه‌های دیگر از همان دکور با تغییر کاربری استفاده کنم. سعی می‌کردم با مصرف درست در هزینه های برنامه صرفه جویی کنم که این به نفع سازمان صداوسیما هم بود.

او افزود: خدا رحمت کند خانم سنندجی عزیز را که آن موقع مدیر آرشیو عروسکی بودند و خیلی در نگهداری عروسک‌ها حساس بودند. هنگام ورود به آرشیو عروسکی لذت می بردیم. همه عروسکها روی پایه و در جایگاه خودشان چیده شده بودند و در چند اتاق بالای استودیوها نگهداری می‌شدند اما کم کم همه چیز تغییر کرد. همیشه فکر می کردم که چطور می شود عروسک‌ها را در جایگاه مناسبی قرار داد. بالاخره هرچند دیر شده بود ولی به این نتیجه رسیدم که می شود آنها را زنده و ماندگار کرد و طرح موزه عروسکی را چند سال قبل نوشتم. سپس به طور رسمی طرح را از طریق شهرک سینمایی به مدیرکل تولید سازمان ارائه کردم. این طرح فقط شامل موزه عروسکی نیست، شامل موزه اقوام ایرانی هم می‌شود و قرار است در صورت توافق، برای ادامه کار مجموعه کاملی از میراث، از گذشته تا حال موجود در انبارهای شهرک سینمایی را در قالب موزه های لباس اقوام ایرانی، موزه وسایل صحنه برنامه ها، موزه عکس برنامه های شاخص و خاطره انگیز، طراحی و اجرا شود.

کار دشواری که با عشق و بدون دستمزد انجام شد!

شفائی درباره ساخت موزه عروسکی در شهرک غزالی خاطرنشان کرد: به دعوت آقای میرچی. مدیر شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی ـ جلسه‌ای با مدیرکل تولید سیما داشتیم و از صفر تا صد کار محتوایی و اجرایی موزه عروسکی سیمای ایران به من سپرده شد. عروسک‌های شناخته شده ای که در آرشیو شهرک سینمایی بودند را در شرایطی که خیلی ها از بین رفته بودند، توسط دو جوان هنرمند عروسک ساز سپیده مطلب زاده و سحر نجفی تعمیر و بازسازی کردیم و با حمایت و درایت آقای مهدی میرچی (مدیر شهرک غزالی) کار طراحی دکور به آقای آبروانی و ساخت دکور و اجرا به آقای کاظم بیات سپرده شد و آقای حسین حسن شاهی به عنوان طراح و گرافیست از شروع تا پایان همراه پروژه بودند. خدا را شکر با حدود ۱۵۰ عروسک کار را به سرانجام رساندیم. اگر عشق به کار نبود، هرگز این گروه به صورت شبانه روزی در بدترین شرایط کرونا، برای انجام این کار بزرگ وقت نمی گذاشتند و کار به نتیجه نمی رسید.
وی ادامه داد: یکی دیگر از بخش های مهم، تهیه شناسنامه عروسک ها بود که خانم صالح زاده عزیز از هیچ کمکی دریغ نکردند و همکاران عزیز خانم ها مهناز آذین، سوسن کرامتی و آقای ذاکری کمک زیادی کردند که قدردان محبت همه عزیزان هستیم.

این تهیه کننده برنامه‌های عروسکی تلویزیون در ادامه به کم توجهی مدیرکل تولید سیما نسبت به نتیجه تلاش این گروه و پرداخت نکردن حق الزحمه‌ همکارانش اشاره کرد و گفت: برای انجام این کار بزرگ تاکنون هیچ مبلغی دریافت نکردم و مبلغ اولیه ناچیزی به دو عروسک ساز که برای تعمیر عروسک‌ها آمده بودند داده شده که حتی درحد وسایل و موادی که برای تعمیر عروسکها استفاده کردند هم نبود؛ در حالی که حداقل کار این بود، همان طور که جوان‌ها به ما اعتماد می کنند و کار به این مهمی را به طور فشرده انجام می دهند، مدیرکل تولید سیما آقای علی مرادی که سفارش دهنده این کار بودند هم به پرداخت دستمزدها توجه بیشتری می کردند.

امیدوارم رییس صداوسیما از شهرک غزالی و موزه عروسکی دیدن کنند

شفائی از زحمات و همراهی مدیر شهرک سینمایی غزالی قدردانی کرد و گفت: ایشان یکی از مدیران فعال و توانمندی هستند که برای موزه عروسکی سیمای ایران زحمات زیادی کشیدند و از هیچ کمکی که در حیطه اختیاراتشان بود دریغ نکردند. همینطور از آغاز مدیریتشان خدمات بسیار خوبی برای شهرک سینمایی انجام دادند که امیدواریم ریاست محترم سازمان و قائم مقامشان  ضمن بازدید و افتتاح موزه عروسکی، بازدیدی از کل شهرک سینمایی داشته باشند و شاهد خدمات ارزنده ایشان و کارمندان این شهرک باشند.

موزه عروسکی برای مردم جذاب است

گیتی فر شفائی در پاسخ به اینکه هدف از ساخت این موزه عروسکی چه بوده است؟ گفت: بازدید از موزه برای خانواده هایی که برای تماشا می‌آیند بسیار جذاب است. در ایام نوروز امسال، موزه عروسکی آزمایشی بازگشایی شد و استقبال بازدیدکننده‌ها از سراسر کشور قابل توجه بود. واکنش مردم با دیدن عروسک های قدیمی خاطره انگیز هنگام ورود به موزه عروسکی و خروج دیدنی بود. آنها با چه روحیه‌خوبی وارد موزه می شدند و جالب بود که بازدید از موزه برای بچه‌ها هم جذابیت زیادی داشت. بچه‌ها از  بزرگترهایشان درباره عروسک‌های قدیمی می‌پرسیدند و والدین با حوصله و اشتیاق برایشان توضیح می‌دادند؛ حتی شعرهای برنامه ها را هم می‌خواندند. یکی از اهداف ما همین مشارکت و همراهی اعضای خانواده با هم بود. استقبال از موزه قابل توجه بود که امیدواریم به زودی اجازه بازدید از موزه عروسکی سیمای ایران به طور دائم برای عموم و گردشگران صادر و بازگشایی موزه آغاز شود.

برای تلویزیون برنامه می‌سازم چون به فکر کودکان مناطق محروم هستم

شفائی در پایان با اعلام اینکه ساخت برنامه‌ای عروسکی با ساختاری متفاوت را برای تلویزیون در دستور کار دارد، در پاسخ به اینکه چرا برنامه را برای شبکه نمایش خانگی که فضای راحت تری را برای سازندگان فراهم کرده نمی‌سازد؟ گفت: اگر قرار باشد کاری را تهیه کنم ترجیح می‌دهم کار سازمانی باشد، چون جوانی‌ام را برای تهیه برنامه برای کودکان در سازمان گذراندم و هنوز به انجام کار سازمانی علاقه دارم. الان طرح های زیادی برای تهیه برنامه‌های تلویزیونی نوشتم که دلم می‌خواهد همه آن‌ها برای صداوسیما کار شود؛ چون امکان استفاده از پلتفرم‌ها برای همه کودکان مثلا بچه‌های روستایی و مناطق محروم و دوردست وجود ندارد، ولی تلویزیون را همه می‌توانند ببینند. همیشه هدفم این بوده که  برای تلویزیون ملی خودمان کار کنم تا کودکان همه‌ ایران، تولیدات را ببینند نه اینکه فقط عده‌ ای که خصوصی و به راحتی می‌توانند به همه جا دسترسی داشته باشند، پس بچه‌هایی که امکان دسترسی برایشان وجود ندارد را باید چه کنیم؟ همیشه از شروع کارم هدفم آن گروه از بچه ها هم بوده و بیشتر به آنها فکر کرده‌ام و خواهم کرد.

منبع : ایسنا