مهدی خسروی، مجری مناظره انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری، در ابتدای برنامه درباره نحوه برگزاری ۵ مناظره انتخاباتی، توضیح داد: همانطور که پیش از این هم از طریق رسانهها اطلاعرسانی شده در این دور از انتخابات ریاست جمهوری و دوره تبلیغات ۵ برنامه مناظره را برگزار خواهیم کرد که این اولین برنامه مناظره است در موضوع کلی اقتصاد و به عنوان مهار تورم و رشد تولید برنامه دوم که باز آن هم در حوزه اقتصاد خواهد بود با عنوان خدمات رسانی عدالت محور دولت روز پنجشنبه ۳۱ خرداد ماه تقدیم حضور شما خواهد شد و برنامه سوم با موضوع فرهنگی و تحت عنوان انسجام اجتماعی و حکمرانی فرهنگی روز جمعه یکم تیر بیننده خواهید بود.
وی ادامه داد: برنامه چهارم مناظره با موضوع کلی سیاسی با عنوان ایران در جهان امروز روز دوشنبه چهارم تیرماه تقدیم شما میشود و آخرین برنامه مناظره در موضوع اقتصاد هم به عنوان کارآمدسازی دولت روز سهشنبه پنجم تیر انشاالله تقدیم حضور شما خواهد شد، تمامی محورهای برنامههای مناظره پیش از این به اطلاع ستادهای انتخاباتی نامزدهای محترم هم رسیده، اما روال ما در هر برنامه مناظره یک توضیح کلی میدهم هم برای نامزدهای محترم و هم بینندگان محترم که بدانید به چه شکلی این فرایند و روند برگزار خواهد شد ما در هر برنامه مناظره سه مرحله ۸ دقیقهای خواهیم داشت در دو نوبت ۴ دقیقهای در مجموع هر نامزد در هر مرحله به مدت ۸ دقیقه فرصت پاسخگویی و صحبت کردن خواهد داشت که مجموع مراحل سه گانه ۲۴ دقیقه خواهد بود.
۶ نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در نوبت اول این مناظره در فرصت ۴ دقیقهای به سوالاتی پاسخ دادند که مشروح آن را در ادامه میبینید.
سوال داوود دانش جعفری، وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: ما در دولت چهاردهم با یک پدیده جدیدی مواجه هستیم و آن همزمانی دولت چهاردهم و برنامه ۵ ساله هفتم است این شرایطی که شرایط خاصی است آیا دولت شما در واقع همه آنچه که در برنامه هفتم پیش بینی شده را قبول دارد یا فکر میکنید که باید بخشهایی از آن اصلاح شود؟
تصویر سوال دوم مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی: چگونه متعهد میشوند به اینکه نرخ رشد ۸ درصد که در همه برنامهها از جمله برنامه هفتم آمده محقق خواهد شد هر سال چقدر سرمایهگذاری میشود منابعش از کجا تامین میشود نقش بخش خصوصی در این سرمایهگذاری چیست و اگر به صورت پلکانی به نرخ رشد ۸ درصد میرسند لطفاً بفرمایند که هر سال به چه عددی خواهند رسید.
سوال سوم طهماسب مظاهری، رئیس کل اسبق بانک مرکزی: برای تامین سرمایه مورد نیاز برای تحصیل این رشد ۸ درصد سرمایهگذاری خارجی همیشه راه حل خوبی بوده و هرگاه سرمایهگذار خارجی به کمک اقتصاد آمده باعث رشد اقتصاد مملکت شده رنامه شما برای جلب سرمایهگذار خارجی و هدایت آن و البته در چهارچوب قانون مصوب مجلس و مجمع تشخیص چیست؟
سوال چهارم حمیدرضا فولادگر: در حوزههای مختلف صنعتی وقتی ما سند راهبردی توسعه نداریم بنابراین میتوانیم به سرمایهگذارمان بگوییم کجا و چگونه سرمایهگذاری کن اولویتها کجا است با توجه به شرایط اقلیمی با توجه به سند آمایش سرزمینی که سند بالادستی این استراتژی توسعه صنعتی باشد چه برنامهای دارید که بالاخره این بحث سند راهبردی توسعه صنعتی در کشور تهیه و تدوین و ابلاغ شود؟
سوال پنجم سید حمید پورمحمدی: شما به عنوان رئیس جمهور برای بهبود فضای کسب و کار و ارتقاء جایگاه کشور در بین کشورهای منطقه و جهان در موضوع فضای کسب و کار چه اقدامی خواهید کرد؟
سوال ششم علی مروی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی: تولید کنندگانی که بخشی از نهادههایشان وارداتی است یک بخشی از تولید کنندگان اینطوری هستند اینها برای اینکه نهادههایشان را تامین کنند باید بروند ثبت سفارش کنند پیمان سپاری ارزی نرخی را که دارد صورت میگیرد که نرخ ۴۱ تا ۴۲ هزار تومان است با نرخ بازار آزاد خیلی فاصله دارد تقاضا برای ارز وارداتی خیلی زیاد است.
اینها هفتم باید ۶ تا ۷ ماه در نوبت بمانند این آسیب زیادی میزند به تولید از آن طرف صادر کننده هم واقعاً برایش نمیصرفد انگار ما داریم به صادر کننده هم ۳۰ تا ۴۰ درصد مالیات وزن میکنیم با پیمان سپاری ارزی و این با شدت انگیزههای تولید کنندگان را دچار اختلال کرده برنامه شما برای بحث پیمان سپاری ارزی چه خواهد بود؟
سوال محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران: برنامه مشخصی در رابطه با ثبات بخشی به اقتصاد کلان کشور که مجموعه فعالان اقتصادی بتوانند در وادی این ثباتی که در اقتصاد کلان کشور ایجاد میشود بتوانند یک برنامهریزی مشخصی در حوزه فعالیتهای خودشان داشته باشند که امروز واقعاً ما مواجه با مشکل هستیم صبح بلند میشویم میبینیم که تورم اعدادش تغییر کرده نرخ ارز جابجا شده و خیلی از متغیرهای دیگر که در اقتصاد کلان ما تاثیرگذار است من این درخواست را از رئیس جمهور محترم دارم که لزوماً در رابطه با ثبات بخشی اقتصاد کلان کشور حتماً برنامه مدون و مشخص خودشان را ارائه بدهند؟
مجری: بسیار خوب سوالات نوبت اول در مرحله اول که در محور برنامه هفتم و رشد اقتصادی بود دیدیم و شنیدیم جناب عالی به مدت ۴ دقیقه فرصت دارید به یک یا چند سوال یا مجموع سوالات پاسخ بفرمایید و فقط درخواستمان از همه نامزدها این است که حتماً در چهارچوب سوالات مطرح شده پاسخ بفرمایند.
قانون فصل الخطاب است و باید انجام شود و نباید در آن تردید ایجاد شود
جلیلی گفت: این مجموعه سؤالاتی که مطرح شد به نظر من دو ایراد به آن وارد است، ایراد اول اینکه اگر چیزی میشود قانون و فصل الخطاب و باید انجام شود، در چنین مقطعی و در چنین سطحی نباید در آن تردید ایجاد شود. یعنی ما اگر صحبت میکنیم از رشد ۸ درصد، رشد ۸ درصد امروز یک ضرورت است، علاوه بر اینکه در قانون هم آمده است؛ لذا باید امروز مردم بتوانند انتخاب کنند که این ضرورت را کدام عزیزی میتواند به بهترین شکل انجام بدهد.
وی افزود: نکته دوم اینکه معمولاً در برنامهها برای اینکه مثلاً یک رشد محقق شود، شما میدانید، عوامل مختلفی وجود دارد، این نیست که فقط سرمایه بدهیم. متأسفانه در جلسه اقتصادی هم این بود، در کارشناسی اقتصادی الان هم بود. اینکه ما فقط رشد را منوط کنیم به سرمایه، این حتماً نگاه ناقص است. چراکه شما میدانید رشد عوامل مختلف دارد، سرمایه باید باشد، اما مهمتر از آن مدیریت این سرمایه است، استفاده از نیروی انسانی است که امروز خوشبختانه یکی از فرصتهای ما است که ما به خوبی داریم و همینطور فناوریهای مهمی که میتواند رشد بدهد که بعضی از وقتها یک فناوری وجودش اندازه بسیاری از سرمایهها میتواند این رشد را شتاب و جهش بدهد.
وی ادامه داد: اما یک نکته مهمی که وجود دارد، اگر ما میگوییم قرار است رشد ۸ درصد داشته باشیم و این برنامه و وفاق ملی ما است در برنامه هفتم آمده است که برنامه هفتم الان همزمان است با دولت چهاردهم در اینجا حدود ۴۷ برنامه را از دولت خواسته است تهیه کند برای اینکه از روزی که برنامه شروع میشود، برخی با ششماه و برخی با یکسال وقت داده است بعضیها هم سه ماه که باید این برنامه را سریع بنویسید. اگر ما هنوز در اصل آن تردید داشته باشیم آن زمان رشد محقق نمیشود. اگر بعضیها را هنوز مطالعه نکرده باشیم و بگوییم میخواهیم بررسی کنیم این حتماً کار را ما را عقب میاندازد. عرض من این است که امروز این رشد ۸ درصدی محقق میشود این رشد ۸ درصد میتواند انجام شود به شرط اینکه شما از فردای انتخابات کار را شروع کنید و برنامه را جدی بگیرید امروز مورد وفاق ملی است. اما یک شرط دارد، اینکه شما بدانید اگر میخواهید چنین رشدی حاصل شود، باید فرصتهای کشور را بشناسید.
ایران میتواند رشد ۸ درصد را در این چهار سال آینده و در برنامه پنج ساله دنبال کند
جلیلی بیان کرد: اینکه ما عرض کردیم در شعارمان که یک جهان فرصت، این واقعی است، شما باید این فرصتها را بشناسید، ما امروز فرصتهای بسیار ارزشمندی کشور دارد که اتفاقاً لازمه آن یک جهان فرصت، یک ایران جهش است، یعنی ایران میتواند جهش کند، میتواند رشد ۸ درصد را در این چهار سال آینده و در برنامه پنج ساله دنبال کند و این محقق شود. اما لازمه آن این است که فکر نکنید با چند حق جذب سرمایه انجام خواهد شد، این یک اشتباهی بوده است. حتی در قبل از انقلاب من عرض کردم آمدند وقتی که انجام دادند و بررسی کردند آنجا هم میگویند اینها فکر میکنند که فقط منابع باید باشد تا رشد حاصل شود، نه این مدیریت میخواهد. مهمتر از همه چیست، مشارکت دادن آحاد جامعه است، یعنی اگر شما میگویید جهش کشور با یک جهان فرصت، لازمه آن این است که دولت نقش آفرین باشد، بتواند برای هر یک از آحاد جمعیت کشور که استعدادی دارد، امکانی دارد و میخواهد نقشی در این زمینه ایفا کند، این نقش را بسترش را فراهم کند. من معتقد هستم با برنامههایی که داریم، این کار ممکن است و با برنامه ریزی میشود انجام داد.
مجری گفت: در نوبت دومی که هستیم سؤال جدیدی مطرح نخواهد شد، بلکه هر نامزد به مدت چهار دقیقه فرصت دارد تا دیدگاهها و نظرات خود را راجع به دیدگاهها و نظرات دیگر نامزدها مطرح کند.
جلیلی گفت: این مطالبی که گفته شد با توجه به برخی از پرسشهایی که شد خوب است مصداقی صحبت کنیم، ما اگر میگوییم رشد هشت درصد محقق میشود، لازمه اش این است که فرصتها را ببینیم، اما بحث این است که چگونه محقق میشود؟ ناظر به پرسشهایی که شد چند تا نکته عرض کنم. ما باید اولویت داشته باشیم، اگر ما میگوییم، ما باید صادرات داشته باشیم، ارزآوری داشته باشیم، این باید تبدیل شود به ماموریت برای تک تک دستگاهها موقعی نیست که فقط ۴ تا پروژه تعریف شود و بگوییم ارز آوری. سوال من این است این ظرفیت بزرگ دانشگاهها را داریم، اساتید محترم، دانشجویان و دانش آموختگان، چه ماموریتی برای اینها تعریف کردیم برای اجرای همین برنامه ۵ ساله، ظرفیت بزرگی است، ظرفیت علمی، امروز با فناوری که امروز خوشبختانه کشور از آن برخوردار است میتوان موفقیتهای بزرگ را انجام داد.
وی افزود: همین موفقیتها بود همان کسی که میگوید راهبرد فشار حداکثری، گفت شکست فاحش خورد، چرا، یک وقت بود در یک دورهای میگفتند کاری نمیشود کرد، اما با برنامه ریزی و با نگاهی که شهید عزیزمان آقای رئیسی دنبال کردند. همین بحثهایی که میگفتند جذب سرمایه نمیشود، کسانی که میگفتند اینها با ما روابط نخواهند داشت، مگر این که توافق یا فلان چیز امضا شود، اما آمدند با شما توافقهای طولانی مدت بستند و رسما امکان همکاری راهبردی با شما میکنند و هیج جا نمیگویند اول باید فلان موضوع انجام شود، حتی یک بشکه نفت ایران نباید بفروشد، میآید از شما بیش از یک میلیون بشکه نفت میخرد. نگاه مان نه به بعضی از ضعفهای القایی باشد و فرصتهای مان نبینیم حتما این موفقیتها به دست نمیآید، بحث این است، برخی از سوالهایی که فرمودند بله برخی از کارها باید انجام شود، برای جذب سرمایه گذاری حتما قبلا بسته انجام داده باشید و پروتکل هاش انجام شده باشد که اگر هر کس در داخل و خارج سرمایه گذاری کند دوباره در درون ساختار اداری شما گیر نکند.
فرایند اصلاح نشود واردات محصولات اساسی کشاورزی به ۱۰ میلیادر دلار برسد
این نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: راجع به پیمان سپاری ارزی، اگر یک سازوکار دقیق و درست نداشته باشید، آن موقع چه صادرکننده و چه واردکننده در این مسیر دچار مشکل میشود و برای همین موضوع شاید دهها ساعت جلسه گذاشتیم، وقتی نگاه میکنیم، میبینیم یک ایرادی در فرآیند تخصیص و تامین ارز وجود دارد که اگر این شما برطرف کرده و کوتاه کنید، حتی من یک مثال بزنم، الان ما یک چیزی نزدیک ۱۳ و ۶ دهم میلیارد دلار واردات محصولات اساسی کشاورزی را داریم، با بررسی که کردیم اگر این فرآیند اصلاح شود میتواند به ۱۰ میلیادر دلار برسد و دست خود ماست و شش ماه بعد این را کاهش بدهیم و بدانیم و اولویتهای شما مشخص باشد.
وی بیان کرد: اشاره کردند هر روز سرمایه بیاید، درآمد زیاد شود ولی اگر خدای ناکرده دچار نشتیهایی باشد، منابع شما، آن جاهایی که باید حفظ کند، مشکلات باشد این حتما شکل نمیگیرد. همین مجلس در برنامه هفتم یک بحثی را خیلی دنبال کردیم و مجلس استقبال کردند، شما در درآمدهایی که کسب میکردید بین دو درصد تا چهار درصد طبیعی است که پرتی داشته باشد، چرا سرمایه ملت باید پرتی داشته باشد؟ چیزی که چند میلیارد دلار میشود و میتواند خیلی از پروژهها را با آن کمک کنید. باید رئیس جمهور بداند چه مشکلاتی، چه نقصهایی وجود دارد، اما از آن طرف چه فرصتهایی وجود دارد که با رفع آن نقصها این فرصتها بتواند شکوفا شود.
نامزدهای انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در نوبت اول این مناظره در فرصت ۴ دقیقهای به سوالاتی پاسخ دادند که مشروح آن را در ادامه میبینید.
سوال داوود دانش جعفری، وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: ما در دولت چهاردهم با یک پدیده جدیدی مواجه هستیم و آن همزمانی دولت چهاردهم و برنامه ۵ ساله هفتم است این شرایطی که شرایط خاصی است آیا دولت شما در واقع همه آنچه که در برنامه هفتم پیش بینی شده را قبول دارد یا فکر میکنید که باید بخشهایی از آن اصلاح شود؟
تصویر سوال دوم مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی: چگونه متعهد میشوند به اینکه نرخ رشد ۸ درصد که در همه برنامهها از جمله برنامه هفتم آمده محقق خواهد شد هر سال چقدر سرمایهگذاری میشود منابعش از کجا تامین میشود نقش بخش خصوصی در این سرمایهگذاری چیست و اگر به صورت پلکانی به نرخ رشد ۸ درصد میرسند لطفاً بفرمایند که هر سال به چه عددی خواهند رسید.
سوال سوم طهماسب مظاهری، رئیس کل اسبق بانک مرکزی: برای تامین سرمایه مورد نیاز برای تحصیل این رشد ۸ درصد سرمایهگذاری خارجی همیشه راه حل خوبی بوده و هرگاه سرمایهگذار خارجی به کمک اقتصاد آمده باعث رشد اقتصاد مملکت شده رنامه شما برای جلب سرمایهگذار خارجی و هدایت آن و البته در چهارچوب قانون مصوب مجلس و مجمع تشخیص چیست؟
سوال چهارم حمیدرضا فولادگر: در حوزههای مختلف صنعتی وقتی ما سند راهبردی توسعه نداریم بنابراین میتوانیم به سرمایهگذارمان بگوییم کجا و چگونه سرمایهگذاری کن اولویتها کجا است با توجه به شرایط اقلیمی با توجه به سند آمایش سرزمینی که سند بالادستی این استراتژی توسعه صنعتی باشد چه برنامهای دارید که بالاخره این بحث سند راهبردی توسعه صنعتی در کشور تهیه و تدوین و ابلاغ شود؟
سوال پنجم سید حمید پورمحمدی: شما به عنوان رئیس جمهور برای بهبود فضای کسب و کار و ارتقاء جایگاه کشور در بین کشورهای منطقه و جهان در موضوع فضای کسب و کار چه اقدامی خواهید کرد؟
سوال ششم علی مروی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی: تولید کنندگانی که بخشی از نهادههایشان وارداتی است یک بخشی از تولید کنندگان اینطوری هستند اینها برای اینکه نهادههایشان را تامین کنند باید بروند ثبت سفارش کنند پیمان سپاری ارزی نرخی را که دارد صورت میگیرد که نرخ ۴۱ تا ۴۲ هزار تومان است با نرخ بازار آزاد خیلی فاصله دارد تقاضا برای ارز وارداتی خیلی زیاد است.
اینها هفتم باید ۶ تا ۷ ماه در نوبت بمانند این آسیب زیادی میزند به تولید از آن طرف صادر کننده هم واقعاً برایش نمیصرفد انگار ما داریم به صادر کننده هم ۳۰ تا ۴۰ درصد مالیات وزن میکنیم با پیمان سپاری ارزی و این با شدت انگیزههای تولید کنندگان را دچار اختلال کرده برنامه شما برای بحث پیمان سپاری ارزی چه خواهد بود؟
سوال محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران: برنامه مشخصی در رابطه با ثبات بخشی به اقتصاد کلان کشور که مجموعه فعالان اقتصادی بتوانند در وادی این ثباتی که در اقتصاد کلان کشور ایجاد میشود بتوانند یک برنامهریزی مشخصی در حوزه فعالیتهای خودشان داشته باشند که امروز واقعاً ما مواجه با مشکل هستیم صبح بلند میشویم میبینیم که تورم اعدادش تغییر کرده نرخ ارز جابجا شده و خیلی از متغیرهای دیگر که در اقتصاد کلان ما تاثیرگذار است من این درخواست را از رئیس جمهور محترم دارم که لزوماً در رابطه با ثبات بخشی اقتصاد کلان کشور حتماً برنامه مدون و مشخص خودشان را ارائه بدهند؟
مجری: بسیار خوب سوالات نوبت اول در مرحله اول که در محور برنامه هفتم و رشد اقتصادی بود دیدیم و شنیدیم و جنابعالی به مدت ۴ دقیقه فرصت دارید به یک یا چند سوال یا مجموع سوالات پاسخ بفرمایید و فقط درخواستمان از همه نامزدها این است که حتماً در چهارچوب سوالات مطرح شده پاسخ بفرمایند.
جلیلی گفت: من خدمت مردم عزیزمان عرض میکنم که بحثهای خوبی مطرح شد و اتفاقا خیلی کمک میکند به انتخاب شان، چون مهم این است که چه انتخاب و چه رویکردی قرار است کشور را اداره کند، برادر ما آقای پورمحمدی سوال کردند چرا برنامه ششم قبل اجرا نشد؟ خودشان در دولت اول آن برنامه حضور داشتند، و این که اصلا آن دولت اعتقادی به برنامه نداشت، برای این که اصلا نیامد، اولین بار بود که دولت گفت من برنامه نمینویسم، مجلس برنامه را نوشت، این یک انتخاب است، در دولتی بود که بیان میکرد که بله من اگر میخواهم فلان کار بشود نامهای نوشت به مجمع، این جالب است، بهمن ۹۷ نوشت که اگر فلان توافق مثلا امضا نشود، ما حقوق اسفند ۹۷ را نمیتوانیم بدهیم، هنوز هم امضا نشده الان ۱۴۰۳ است، میخواهم بگویم این که سوال میکنیم چرا نشد؟ اتفاقا این جا مردم ما، چون محل انتخاب است میتوانند خیلی خوب انتخاب کنند، این یک رویکرد است، یک رویکرد هم نه همین شهید عزیز ما آقای رئیسی بود که آمد کارها را پیش برد و خیلی چیزهایی که آنها میگفتند نمیشود انجام شد. این سوالی که کارشناسان محترم کردند، سوال باز به نظر من فرع بر یک موضوع اصلیتر است این که مثلا بخش خصوصی یا بخش دولتی؟ ببینید ما نیازی که داریم یک دولت فهیم و کارامد است که مسلط باشد به کار، اگر این شناخت نباشد، مردم عزیز، چه بخش دولتی باشد چه بخش خصوصی باشد و چه مابین اینها خصولتی باشد، فلان باشد، او سوءاستفاده خودش را میکند، او ممکن است نتواند افرادی بیایند آنجا و آن ناکارآمدیهای خودشان را بروز بدهند.
دولت مقتدر، دولت مشرف به مسائل، دولت آگاه باید بداند آنچه که دارد میگذرد چیست
این نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: ما دقیقا بحث مان این است باز من مثال بزنم یک وقت هست شما با هوشیاری کار میکنید، میدانید چیست، اگر واگذار میکنید، این واگذاری بر اساس چیست؟ بر اساس افزایش بهره وری است نه برای این که فقط یک درآمد اندکی بدست بیاید و بعد خودت را هم راحت کنید، نه، یعنی من چند ماه پیش رفته بودم درود لرستان یک کارخانه آنجاست ۱۲۰۰ کارگر داشته، این ۱۲۰۰ نفر در یک فرآیند واگذاری به گونهای واگذار شده بود که، چون طرف مقابل و آن افرادی که بودند اهلیت نداشتند شما باید میدیدید نتیجه اش چه شده بود؟ این که امروز فقط ۴ تا نگهبان در آن کارخانه بودند در همین سالهای آخر دهه ۹۰ آن دولت وقت این کار را کرده بود.
وی افزود: ما چند شب پیش آذرآب رفته بودیم میگفتند این جایی که ۳ هزار تن تولیدش بوده، با یک واگذاری که انجام شد رسید به ۷۰ تن، هپکو میگفت این جایی که ۱۸۰۰ ماشین ساختمانی تولید میکرد با یک واگذاری غلط رسید به صفر به ۴-۵ دانه، این حاصل چیست؟ وقتی که یک دولتی باشد که نداند چه کار میکند، نفهمد این روندی که دارد انجام میدهد ولو شکل ظاهر آن را هم درست کند نتیجه چه میشود؟ بحث من دقیقا این است این جا است که این انتخاب اهمیت پیدا میکند اینجاست که تو باید بدانی کسی را انتخاب میکنی که میداند از فرصتهای کشور چگونه باید استفاده کند، بهترین استفاده، یکی از مهمترین بحثهایی که همه دوستان روی آن تاکید دارند اهلیت است اگر شما فقط یک کسی آمد یا با رانت یا با رابطه و یا حتی به نظر من سرمایه، فقط آمد یک سرمایه گذاشت و یک چیزی را تحویل گرفت، اما اهلیت لازم را نداشت، اصلا مقاصد دیگری داشت، این حتما نتیجه به دست نمیآید، عرض من این است که دولت مقتدر، دولت مشرف به مسائل، دولت آگاه باید بداند آنچه که دارد میگذرد چیست، ما همین بحث را در بانکها داریم که باز مفصل بحث خواهیم کرد، اگر دولتی بیاید، اگر بانک خصوصی بیاید، خلق سرمایه کند، بعد تورم کشور را بالا ببرد، این جا حتما باید یک بررسی جدی بشود.
در نوبت دوم این مناظره نامزدهای چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری در فرصت ۴ دقیقهای نظر خود را درباره دیدگاه دیگر نامزدها بیان کردند.
پاسخ جلیلی درباره دیدگاه دیگر نامزدها
این نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری گفت: من فکر میکنم مردم عزیز ما الان در یک انتخاب هستند که دو تا نگاه وجود دارد، یک نگاه حداقلی روزمره است که برخی موضوعات را بگوییم که این چرا حل نشده است، آن چگونه حل میشود و اینها و تشدید کنیم در اینکه آیا میشود کار بزرگ انجام داد، میشود از این فرصتهای بزرگ استفاده کرد، میشود جهش داد یا خیر، یکی هم است که میگوید نه این فرصتها وجود دارد روی آن جهش دارد.
مردم عزیز ما الان در یک انتخاب هستند
جلیلی گفت: من فکر میکنم مردم عزیز ما الان در یک انتخاب هستند که دو تا نگاه وجود دارد، یک نگاه حداقلی روزمره است که برخی موضوعات را بگوییم که این چرا حل نشده است، آن چگونه حل میشود و اینها و تشدید کنیم در اینکه آیا میشود کار بزرگ انجام داد، میشود از این فرصتهای بزرگ استفاده کرد، میشود جهش داد یا خیر، یکی هم است که میگوید نه این فرصتها وجود دارد روی آن جهش دارد.
آیا برای این فرصتها برنامه ریزی کرده ایم و نشد
جلیلی ادامه داد: من برای مردم عزیز چند مثال میخواهم زنم، آقای دکتر نکته خوبی فرمودند، اینکه چرا انجام نشده است، عرض من این است، آیا این فرصتها را برای آنها برنامه ریزی کرده ایم و نشد، اصلاً نگاه ما چه بود. چند مثال بزنم، فرمودند دانشگاههای ما خیلی از جوانان ما دارند میروند، سؤال من این است، نگاه ما به دانشگاه چه بوده است، یک زمانی اینکه مثلاً میگوییم دانشگاه این است که یک کلاس درسی باشد، تدریس شود، یک عدهای فارغ التحصیل شوند، این یک نوع نگاه است، یک نگاه حداقلی است. یک زمانی میگوید حق دانشگاه است، حق همه آحاد دانشگاهی ما است، اساتید، دانشجو، دانش آموخته است که اتفاقاً در این جهش و پیشرفت کشور نقش داشته باشد، برای ارزآوری نقش داشته باشد.
فلان دانشگاه در طول حیات خودش شده است دهمین هولدینگ اقتصادی جهان
جلیلی توضیح داد: من خودم یکی از اساتید محترمی از دانشگاههای مختلف پیش من آمده اند، با هم جلسه داشته ایم، عرض کردند من میتوانم در اینجا این ارزآوری را داشته باشیم، من و دانشجویان میتوانیم این کار را انجام بدهیم، میتوانیم این موفقیت را انجام بدهیم. اتفاقاً عرض ما همین است که شما از این علم و آگاهی میتوانید استفاده کنید، میتوانید علم را رشد بدهید. عرض کردم فلان دانشگاه اگر میگویند در طول حیات خودش شده است دهمین هولدینگ اقتصادی در فلان کشور خارج چه کار کرده است، این کارها را کرده است. شما میگویید تجربه جهانی، خب این تجربه هم استارتر کنیم، آیا ما نمیتوانیم چنین برنامهای داشته باشیم. مهم این است، الان مردم انتخاب شان این است یک نگاه حداقلی که چه شد این مشکل را برطرف کنیم، یک نگاه حداکثری است. مثلاً در زمینه روستاهای ما، یک وقت است به روستاها نگاه میکنیم میگویم بله در راستای محرومیت زدایی کارهای دیگر را هم کنیم، این یک حداقل است. اما روستاها یک ظرفیت است میگوییم سرمایه، الان سرمایهای هزینه شده است، به درستی روستاهای شما امروز آب، برق، گاز، تلفن و جاده و همه چیز دارند، آیا شما برنامه دارید که از همین ظرفیت روستا، شما ۴۰ هزار روستا دارید که اینها تقریباً بالای ۲۰ خانوار هستند، هر روستایی شما نمیتوانید یک سلول جهش کشور باشد، آیا نمیتواند آن سند پیشرفت اش را که خود جوانان در خیلی از روستاها این را انجام داده اند، با یک مجموعه شان آشنا شده ام، دیدم این روستا چه ظرفیتهایی دارد که فقط میتواند کار کند، بحث من این است که اینجا نقش دولت چیست و چه کمکی میکند.
دولت نباید به مردم به عنوان قلک نگاه کند
جلیلی بیان کرد: یا سرمایههایی که الان دراختیار مردم است، ما صحبت میکنیم از مردمی سازی، مردم را دولت نباید بعنوان قلک نگاه کند در مواقعی با سوءتدبیر، من خاطرم است آن حوادثی که در قضیه سال ۹۹ پیش آمد در قضیه بورس، من در سال ۹۹ نامه نوشتم برای رییس جمهور وقت، گفتم این کارتهای شما که اصلاً با مردم این مشکل را بازار سرمایه میآورد. بازار سرمایه شما باید بستری باشد که مردم به آن اعتماد کنند و بیایند کار کنند، چرا آن زمان آن مشکلات پیش آمد، وقتی که شما تصمیم خلق الساعه بگیرید، اینکه ثبات در نرخ ارز، در انرژی، در آن قطعی اش، در تصمیمات دولت نباشد، من با ۲۲ صنف جلسه داشته ام، میگویند ما بخشنامههای متعدد بود، همان سال ۹۷ داشتیم. وقتی شما انضباط مالی نداشته باشید، طبیعی است که نتیجه نمیگیرد.
جلیلی عنوان کرد: عرض من این است اگر ما صحبت از مردم سازی میکنیم، لازمه آن این است که همه مردم را شامل شود، هر ایرانی بتواند یک نقش ایفا کند. وقتی شما انحصار داشته باشید، اگر رانت داشته باشید، اگر تبعیض داشته باشید، این حتماً نمیتواند. عرض کردم وقتی فقط یک بانک خصوصی شما ۵۰ درصد مردم شما تسهیلات نگرفته است، ولی آن میآید مثلاً خلق پولی میکند که مثلاً ۶ و ۷ درصد تورم کشور را اضافه میکند.
مرحله سوم مناظره که محور آن بحث مهار تورم بود، با طرح پرسش از سوی کارشناسان محترم در قالب پخش تصویر آغاز شد.
غلامرضا مصباحی مقدم (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام): یکی از مشکلات جامعه ما تورم مزمن است آن هم در یک نرخ بالا؛ نرخ ۴۰ درصد و بالاتر که حدود ۶ سال است اتفاق افتاده است، شما با این تورم مزمن که ماندگار شده، چگونه میخواهید برخورد کنید؟
طهماسب مظاهری (رئیس کل اسبق بانک مرکزی): با این فرض پایهای و اساسی که کسری بودجه دولت و تسهیلات تکلیفی که دولت برای تامین نیازهای خود به بانکها تحمیل میکند ریشه اصلی رشد نقدینگی شدید و تورمهای بالا است که شاهد آن بودیم، سوال این است که در صورتی که مردم شما را انتخاب کنند و رئیس جمهور بشوید، چه برنامهای برای کنترل و مهار کسری بودجه و در نتیجه مهار تورم در حدودی که در برنامه هفتم هم پیش بینی شده دارید؟
محمدجواد ایروانی (وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی): برای تنظیم جهت گیری نقدینگی و اعتبارات بانکی به سوی تولید چه برنامهای دارید؟
پیمان قربانی (معاون سابق اقتصادی بانک مرکزی): نظام اقتصادی ما بانک محور است و بانکها حدود ۹۰ درصد تامین مالی اقتصاد را برعهده دارند، از طرف دیگر طی سالهای گذشته ضعف سلامت بانکی در برخی از بانکهای کشور عملا باعث شده که تامین مالی شبکه بانکی با اختلال مواجه بشود و از طرف دیگر این ناترازی که در این بانکها وجود دارد به دلیل سیاستهای گذشته یا تکالیفی که به ایشان محول شده یا ضعف مدیریتی شان باعث شده که رشد نقدینگی عمدتا برود به سمت افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی و اضافه برداشت بانکها به نحوی که دو سوم اضافه برداشت مربوط به چند بانک خاص است، برنامه جنابعالی با توجه به این که برنامه هفتم هم تاکید کرده که سالیانه ناترازی بانکها در حد مشخصی کم بشود و رشد نقدینگی کاهشی باشد، برنامه جنابعالی برای اصلاح نظام بانکی و در واقع احیای بانکهای ناتراز و احیانا حل و فصل بانکهایی که قابلیت احیا ندارند چیست؟
مهدی غضنفری (رئیس صندوق توسعه ملی): یکی از پارامترهای اقتصادی و شاخصهای اقتصادی که اقتصاد دانها همه ما را نسبت به آن حساس کردند وضعیت نقدینگی کشور است و به گونهای هشدار دادند که افزایش نقدینگی موجب تورم میشود، البته میدانیم که اگر نقدینگی هم نباشد بسیاری از شرکتهای تولیدی که به سرمایه در گردش و سرمایه ثابت نیاز دارند گرفتار میشوند و حجم تولیدشان کاهش پیدا میکند، در اقتصاد کلا همیشه پارامترها با هم بده و بستان دارند و نمیشود فقط یک پارامتر را چسبید و از پارامتر دوم غافل شد، سوال من این است که نامزد محترم چگونه نقدینگی را مهار میکند در حالی که نقدینگی روغن کار چرخ دندههای تولید است آن روغن را به اندازه کافی در اختیار تولید قرار میدهد تا چرخ دندهها به هم ساییده نشوند؟
محمدرضا پور ابراهیمی (رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس): علیرغم همه تلاشهایی که در طی سالهای گذشته انجام شده باز هم ما با شرایط ناترازی در حوزه بودجه کشور مواجه هستیم، راهکارهایی که میتواند با فرض استمرار تحریمها و عدم ایجاد منابع درآمدی پایدار از محل فروش نفت در حوزه کسری بودجه کمک بکند و بر اساس دادههای واقعی باشد دادههایی که امکان تحقق آن امکانپذیر هست، چه چیزی است و دولت آینده چه راهکارهای مشخصی برای ناترازی بودجه بعنوان اصلیترین موضوع و مهمترین مولفه اثرگذار در شاخصهای اقتصادی کشور مدنظر قرار داده است؟
تورم مثل کرونا نیست که هم خودش شناخته شده نباشد هم درمانش
جلیلی ادامه داد: یک نکته بسیار مهمی که برای مردم خیلی آزاردهنده است بحث تورم است، اما یک سوال جدی که وجود دارد این است تورم مثل کرونا نیست که هم خودش شناخته شده نباشد هم درمانش به هر حال تورم یک معضلی است که هم مساله اش روشن است و هم راه حل هایش خیلی از کشورها هم در کنترل تورم موفق بودند سوالی که شاید برای مردم است این است که چرا در کشور ما تورم این قدر مزمن ادامه دارد به ویژه در سالهای اخیر. من بحثم را در آن چهار محور اصلی که برای برنامه دولت مطرح کردیم یک بحث انضباط مالی مطرح کردم و این جا میخواهم آن ریشه تورمی که به نظر میرسد وجود دارد و راه حلهایی که برایش است و این که امکان کنترل تورم وجود دارد همان طور که امکان رشد هشت درصد وجود دارد امکان کاهش تورم و کنترل آن هم وجود دارد.
دولت مقتدر و نظام بتواند بر ریال حاکمیت داشته باشد
وی گفت: چگونه من این را یک توضیح بدهم ببینید اولین بحثی که در این جا باید به کار برد بحث حاکمیت ریال است اگر ما واحد پول رسمی مان ریال است باید دولت مقتدر و نظام بتواند بر ریال حاکمیت داشته باشد یعنی باید بداند که این گردش پول و این حرکتی که در مسیر اقتصاد کشور ریال دارد کجا میرود چگونه خرج میشود در کجاها حضور دارد تا آن را بتواند مدیریت و حکمرانی کند اگر شما این را نتوانی انجام بدی آن ساز و کارهایش را درست نکنی با برخی از اقدامات مقطعی این حتما شکل نمیگیرد که اولین بحث مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که حتما هم باید دنبال شود این است که برای حاکمیت ریال شما باید بتوانید آن سامانههایی که لازمه حاکمیت ریال است و خوشبختانه امروز زیرساخت هایش را داریم مثل سامانه مدعیان، سامانه جامع تجارت، سامانه املاک و اسکان، سامانه رفاه ایرانیان اینها باهم ارتباط پیدا کنند تکمیل بشوند ارتباط داشته باشند شما بتوانید بر موضوع به اصطلاح حاکمیت ریال آن تفوق لازم را داشته باشید بر همین اساس آن موقع است که شما باید دو تا ناترازی را حل کنید.
رئیس جمهور وقتی میتواند موفق باشد که موضوع را بشناسد
وی ادامه داد: برای بودجه و این اراده دولت را میخواهد و فهمش را این که ما میگوییم رئیس جمهور وقتی میتواند موفق باشد که موضوع را بشناسد تصمیم بگیرد و دچار تردید نشود یکیش این جوری است یکی ناترازی بانک هاست یکی ناترازی بودجه است. ناترازی بودجه که اصلا مربوط به خود دولت است و خیلی محکم باید رئیس جمهور در این جا بایستد این جا دو تا کار راه وجود دارد یکی این است که شما باید مواظب باشید منابع اولا هرز نرود اتلاف نشود و ثانیا روز به روز افزایش پیدا کند که حالا بحث تولید و اینها بر همین اساس است که برخی از مثالهایی که در همین جلسه زدیم یا جلسات دیگر در مورد این که مثلا به دلیل نبود میترینگ یک دفعه هفت میلیارد دلار منابع نفت و گاز شما میرود یک دفعه به دلیل مثلا اشکال در برخی فرآیندها چهار میلیارد دلار در آن موضوع خرید کالاهای اساسی شما از بین میرود.
دولت نمیتواند از جیب مردم خلق پول کند
این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: اینها یکی از همان راههایی است که یکی یکی باید بررسی شود حالا اینها را مفصل بررسی کردیم که چگونه میتوان اولا منابع را از هرز رفتن نگه داشت و ثانیا ارتقا داد. یکی هم بحث ناترازی بانک هاست که در این جا باز آن بانکی که باید مشخص بشود بانکهایی که خلق پول میکنند این از جیب مردم است این خلق پول در سه جهتی است نمیتواند از جیب مردم خلق پول کند در یک جهتی که خودش میخواهد به منافع عده محدودی است آن را هزینه کند این بحث مهمی است یک بحث دیگر بحث ارزی است که حالا آن بحث دوم است که، چون وقتم دارد تمام میشود در بخش دوم عرایضم خواهم گفت که یک دلیل شوک بازار ارز.
بعد از تمام شدن فرصت نوبت اول در مرحله سوم، در نوبت دوم هر یک از نامزدها به مدت چهار دقیقه فرصت داشتند که دیدگاههایشان را درباره نظرات دیگر نامزدها مطرح کنند.
نظر جلیلی درباره پاسخ دیگر نامزدها به موضوع مهار تورم
وی گفت: به هر حال موضوع موضوع تورم است که اکثر مردم نسبت بهش نگرانی دارند و واقعاً آنها را رنج میدهد یک بخشی هم همان بود که من در قسمت اول عرض کردم علتی که بقیه دوستان هم بهش اشاره کردند آن ناترازی بودجه ناترازی بانکها و برخی از موضوعاتی که بهش اشاره شد من اینجا میخواهم بحث دوم را عرض کنم ببینید یک بخش مهم تورم کشور به ویژه در سالهای اخیر ناشی از قیمت ارز است هر وقت که ارز قیمتش بالا رفته بلافاصله اثر خودش را روی سایر کالاها گذاشته قیمتها گران شده و مردم ازش متاثر شدهاند بحث من این است که اینجا دولت چه نقشی دارد؟
کنترل بازار ارز باعث کنترل تورم می شود
این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: دولت به معنای عام بانک مرکزی دولت چه وظیفهای دارند آیا این راه حلی دارد یا ندارد ما فکر میکنیم که بررسی مفصلی کردهایم در این روند کنترل بازار ارز یک مجموعه اقداماتی وجود دارد که حتی احکامش را هم تهیه کردهایم که ما فکر میکنیم دولت چهاردهم از روز اول باید این را شروع کند و دنبال کند چند تا را من عرض کنم اگر شما بتوانید بازار ارز را که تاثیر مستقیمی بر تورم و سایر کالاها دارد این را مدیریت کنید آن موقع خیلی از این بحث تورم کنترل میشود چند تاش را عرض کنم یکیش این است که ما امروز یک مصارف ارزی داریم یک منابع ارزی داریم .
امروز ما منابع ارزیمان نه تنها اندازه مصارف ارزی است بلکه خیلی بیشتر هم است
جلیلی گفت: خوشبختانه امروز ما منابع ارزیمان نه تنها اندازه مصارف ارزی است بلکه خیلی بیشتر هم است، اما این باید تعریف شود باید اولویت بندی بشود باید مشخص شود آن اولویتهای مصارف ارزی ما چیست و آیا منابع همان سمت میرود یا نمیرود برخی حادثهها و وقایعی که روی داد که مطلوب نبود مثل دبش و مثل چیزهای دیگر حاصل یک روند و فرایندی بود که از قبل وجود داشت که این منابع و مصارف با هم همخوان نبودند و منطبق با اولویتها نبودند اینکه من عرض کردم یه کار دولت این است که شما باید آن اولویتهایت را بدانی چیست از جمله در این موضوع.
وی افزود: نکته دومی که وجود دارد اگر شما این را به اصطلاح تعیین کردید آن موقع این فرایند ثبت سفارش تخصیص و تامین میتواند آنقدر به روز و به موقع باشد که دیگر موجب التهاب در بازار ارز نشود چرا؟ چون وقتی که فاصله میافتد بین تاسیس و تامین طرف میرود در بازار ارز یک شوک وارد میکند آزاد میخرد قیمت میرود بالا دوباره وقتی که ارز بهش تخصیص کرد دوباره میآورد میفروشد و دوباره همان شوک وارد میشود.نکته سومی که وجود دارد این است که ما الان در بازار ارزمان برخی از معاملاتی که مجاز است، اما در بازار غیررسمی میشود، این را باید بیاوریم در بازار رسمی، باید بستر آن را فراهم کنیم که البته بانک مرکزی در دولت شهید رئیسی یک کار خیلی خوبی انجام داده اند که این را دارند عملیاتی میکنند. این باید حتماً محقق شود و کمک میکند به اینکه این کار دنبال شود. اما نکته مهم این است که این تدابیر از این جنس باید پیگیری شود تا به نتیجه برسد. خاطرم است از سال گذشته که مقام معظم رهبری سال کاهش تورم اعلام کرده بودند، یکی از این اجناس مثلاً لاستیک یکدفعه قیمت آن ۲۰۰ درصد افزایش پیدا کرد. این بحثی بود من به شهید رئیسی گفتم گفتند شما یک بررسی کنید، بررسی کردیم، اول بهانه میآوردند که ارز به موقع تخصیص داده نشده است، من نگاه کردم دیدم بانک مرکزی به موقع ارز تخصیص داده است و بیشتر از سال قبل هم تخصیص داده است، اما چرا قیمت بالا رفته بود، چون آن فرآیند مدیریت نشده بود. من یادم است خودم رفتم چهارراه مولوی، آنجا تماس گرفتم با مسئول مربوطه میگفت نه ارزان شده است، گفتم من اینجا پشت درب مغازه هستم. میگویم این فرآیند را باید تا نتیجه دنبال کنیم.
در ادامه مجری خطاب به این نامزد انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری، گفت: شما با کسر زمانهای اضافه، زمان باقی مانده برای شما در زمان جمعبندی؛ ۵ دقیقه و ۳۲ ثانیه است که از حالا شروع میشود.
جلیلی بیان کرد: مردم عزیزمان حرفها را شنیدند، یک نکتهای که خیلی اهمیت دارد این است که ما در ۴ سال آینده به ویژه رئیس جمهوری که عهده کار خواهد شد و زیربار این مسئولیت سنگین میرود، دچار روزمرگی باشد و برخی از همین مشکلات و مسائلی را که وجود دارد حداکثر حل کند یا این که نه، نه تنها از این مشکلات عبور کند بلکه بتواند کشور را پیشرفت و بلکه جهش بدهد این خیلی مهم است که در این ایام انتخابات از مجموعههای برنامه، دیدگاهها و رویکردها در یک محیط سالم این تشخیص داده شود که چکار خواهد شد.
وی افزود: کسی که رئیس جمهور ۴ سال آینده می شود باید در سرلوحه کار خودش یا داشبورد مدیریتی خودش چند موضوع را جدی مورد توجه قرار بدهد و روزانه پیگیری کند که لازمه پیگیری آنها و نتیجه آن جهش کشور خواهد بود.من چند تا عرض میکنم که بسیار اهمیت دارد لازمه این جهش چیست؟ این است که رئیس جمهور اولویتش مشخص باشد و بداند علت اصلی مشکلات چیست و از همه مهمتر این که بداند چه فرصتهایی وجود دارد که بتواند به آن اولویتها برسد و آن علتهای مشکلات را برطرف کند.لازمه آن این است که فراتر از حل تک تک این موضوعات که تورم چگونه حل میشود َ، آن چگونه حل میشود در یک چارچوب کلی برنامهای داشته باشد که خود به خود اینها در آن حل شود.من این را رویش تاکید دارم که اگر رئیس جمهور این اولویت و این داشبورد مدیریتی را سرلوحه کار خودش قرار ندهد آن موقع در مسیر مرتب دچار روزمرگی خواهد شد.
این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: چهار محور اصلی این است که خیلی از این مسائلی که امشب مطرح شد مثل تورم و بخشی از مشکلات در خصوصی سازی ریشه اصلی آنها چه بود؟ این بود که ابتدا شما باید اولویت تان این باشد که در کشور، در مالیه کشور، در اقتصاد کشور یک انضباط جدی باشد، منابع، مصارف، سازوکارها و فرآیندها به بهترین شکل ساری و جاری بشود که این عوارض این فرمی که عمدتا ناشی از این آَسیب هاست دیگر بروز نکند، وگرنه این را شما حل کنید یک چیز دیگر پیدا میشود.
وی ادامه داد: نکته دومی که وجود دارد این است اگر میگوییم پیشرفت چگونه به دست میآید، این فقط با یک عده خاص و چند تا پروژه که چند تا دستگاه خصوصی و یک بخش خصوصی انجام نمیشود. این با مشارکت دادن همه مردم انجام میشود، شما باید این امکان را در اختیار همه آحاد کشور قرار بدهید که آن استعداد خودشان حالا اگر علم است، علم، اگر سرمایه است، سرمایه، اگر مهارت است، مهارت، اگر یک تجربه است بیاورند وسط کار و این برنامه میخواهد که ما برنامههایی داریم چه در بحث تامین مالی و آوردن سرمایه و چه در استفاده از ظرفیت خوب دانشمندان و متخصصان جوان که با فناوریها ما را دوباره از غفلتهای تاریخی که گذشته بوده است در زمان قاجار و پهلوی عبور دهند و در بزنگاههای علمی و فناوری حضور موثر داشته باشیم. نکته سوم ،عدالت این است همه را شما بیاورید پای کار و نگذارید عدهای با تبعیض، با رانت و برخی از این موضوعات بخواهند فقط آنها در این عرصه فعال باشند که این نوع کارها نتیجه لازم را ندارد. این که شما یک اقتصاد مولد را برنامه ریزی کنید، یک اقتصادی که بتواند راه خود را درعرصه جهانی بشناسد و کار کند، ما امروز در یک موقعیت بسیار کم نظیر تاریخی هستیم، به عنوان کسی که ۳۵ سال کار سیاست خارجی دنبال کردم این را عرض میکنم.ما امروز فرصتهای تاریخی مان، فرصتهایی که درسیاست خارجی داریم، در تعاملات گسترده و سازنده با جهان میتوانیم داشته باشیم که اولین آثار خودش در روابط اقتصادی نشان دهد یک فرصتهای کم نظیر است که میتواند کشور را ارتقا دهد با آن ظرفیت علمی و فناوری که داریم که میتواند اقتصاد را ارتقا دهد.
این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: نکته آخر این است که این مسائل را بررسی کردن به معنای آن نیست که از معیشت مردم غافل شد و برای کوتاه مدت باید طرحهای مردمی داشت .در خدمت دولت شهید رئیسی مطرح کرده بودیم مثل طرح سفر، طرح سبد غذایی، طرح وام که اینها میتواند کمک کند به این که مردم در مباحث معیشتی هم پا به پای آن حرکتی که برای جهش انجام میشود موفق شوند.
منبع : خبرگزاری میزان