رمزفردا بروزترین خبرهای ایران و جهان
در رابطه با آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیماری کرونا و عواقب آن درطولانی مدت با دکترطهمورث شیری استاد دانشگاه و دکتر‌ای جامعه شناسی به بحث و گفتگو پرداخته ایم که در ذیل آمده است
خبرنگار: مانا امامی
از جمله بازتاب‌های اجتماعی که در کشور ما به دلیل شیوع بیماری کرونا وجود دارد باید به دو نکته مهم و اساسی اشاره کرد:
نکته اول بر می گردد به زیر ساخت‌ها، فرهنگ عمومی، توانمندی‌ها و ظرفیتهای ما در مقابل این بیماری و موارد مشابه آن؛ و نکته ی دوم برمی گردد به سیاست گذاری در حوزه های علمی و پزشکی در جامعه ما در برخورد با این بیماری
متاسفانه باید گفت در مورد نکته دوم ، متولیان بخش پزشکی به شدت سیاسی عمل کرده اند یعنی از جمله مشکلاتی که ما در حال حاضر با ان روبه رو هستیم این است که متاسفانه در حوزه ای مثل مقابله با کرونا ، سیاست گذاری ها غلط و به شدت متاثر از یک سری سوگیری های سیاسی می باشد . در حال حاضر در رابطه با بحث بیماری کرونا از زمانی که به صورت علنی اعلام شد افرادی که سیاسی بودند در این حوزه ورود پیدا کردند و در خصوص مقابله با این بیماری گرایشات و مصلحت اندیشی های سیاسی ارائه شده است.
باید پذیرفت وقتی که بحرانی وارد جامعه می شود چه در حوزه مسائل سیاسی ویا اقتصادی ، باید یک سری تمهیدات قبل اززمان بحران و یک سری تمهیداتی در زمانی که این بحران رخ می‌دهد و یک سری تمهیدات بعد از اینکه ما بحران را پشت سر گذاشتیم اندیشیده شود البته ما هنوز بحران را پشت سر نگذاشته ایم اما حداقل می توانیم این دوحوزه را از لحاظ جامعه شناختی مرورکنیم .با توجه به اینکه می دانستیم این بیماری در کشورهای دیگر شیوع پیدا کرده و قطعا در کشور ما هم گسترش می یابد؛ لذا باید یک سری تمهیدات اولیه برای مقابله با این بحران صورت می گرفت ؛ به عنوان مثال درامر ورود مسافراز کشورهای دیگرو یا در حوزه پذیرش این واقعیت که این بیماری در کشور ما هم آغاز شده واینکه اولین باردرکدام شهرها مشاهده شده باید فعالیت های لازم صورت می گرفت و یا در خصوص سیاست‌های وزارت بهداشت ، تشکیل ستاد مقابله با کرونا و فشارهای که به این ستاد وارد می شد ویا دررابطه با تهیه واکسن، نوع واکسن، زمانبندی درتزریق واکسن و یا تمام کارهای که در کشورهای دیگربه صورت روتین انجام می گرفت متاسفانه درکشورما به شدت سیاست زده عمل شد. حتی ما جای پای افراد مختلف را می بینیم که در این حوزه نظر داده اند و مسائل و مشکلاتی که به دنبال داشت. از اهم این مسائل و مشکلات ، تشدید بی اعتمادی درجامعه ی ما بود. ازاین رو، ازمنظرعلم جامعه شناسی اگر بخواهیم تحلیل کنیم، جامعه ایران، جامعه ای است که سرمایه‌های اجتماعی در آن به حداقل رسیده است و منظورابعاد سرمایه اجتماعی، یعنی مشارکت اجتماعی و همبستگی اجتماعی و اعتماد اجتماعی است. در پی عدم مدیریت درست درمقابل بحرانی مانند این پاندمی ، طبیعتا این ابعاد تشدید می شود و سرمایه های اجتماعی به شدت کاهش پیدا می کند. پیامدهای ناشی ازآن این است که شاهد این هستیم که مردم کشور ما برای تزریق یک نوع معتبر شناخته شده واکسن حاضر هستند به کشورهای همسایه از جمله ارمنستان بروند و سختی ها، هزینه و مشکلات زیادی را به جان بخرند .
واگر بخواهیم ازبعد آسیب شناسی به این مسئله نگاه کنیم باید بگویم هنوز به مرحله آسیب نرسیده ایم چون آسیب ،زمانی ایجاد می شود که این انحرافات و کج روی های ایجاد شده نهادینه شود و آن وقت است که تبدیل به آسیب می شود و ازاینروازمنظرآسیب شناسی اجتماعی فضای بعد از کرونا یعنی مرحله سوم هنوز نرسیده و در صورت شروع آن تازه متوجه آسیب‌ها و مشکلاتی که در پی دارد خواهیم بود . والبته از مهم ترین پیامد های آن ، انزوا وافسردگی های شدیداجتماعی است.
از جمله دیگرمواردی که منجربه کاهش سرمایه های اجتماعی دراین دوران شده است، عملکرد وزارت بهداشت و درمان می باشد که برای مقابله با این پاندمی که یک آزمون جدی برای آن بود بسیار بسیارضعیف عمل کرد وباعث شد که اعتماد اجتماعی به حداقل ممکن برسد ودرکنارآن ازجمله مسائل ومشکلاتی که وجود داشت ، اخبارمتناقض وضد ونقیضی بود که دررابطه با شیوع این بیماری ونحوه مقابله با آن و تخصصی بودن آن درجامعه ارائه می شد که مسئولان از دادن پاسخ مناسب به آن مرتب طفره رفتند و به دنبال آن سردرگمی های اجتماعی را درجامعه تشدید کردند .
همچنین دکترشیری درگفتگو با خبرنگاررمزفردا ، درحوزه آموزش و پرورش دردوران کرونا نیز عنوان کرد، افراد دراین دوران دچارانزوای اجتماعی شدند یعنی در پی خانه نشینی میلیونها بچه ودانش آموزودانشجوافراد منزوی شدند.
دربعضی از رشته ها که حالت نظری دارد کمتربا آسیب مواجه هستیم اما دررشته های که حالت عملی یعنی آزمایشگاهی و کارگاهی دارد ازاین لحاظ که نتواستند به آن اندازه علم اندوزی لازم را در فضای دانشگاه داشته باشند و با یک فضای مجازی بالا آمدند درآینده با مشکلات جدی روبه روخواهیم بود.
یکی از فاکتورهای اصلی در جامعه ی ما بحث مدیریت کلان می باشد که به قدری دراین حوزه ضعیف عمل شد که به دنبال آن تشدید افسردگی ها، اختلافات خانوادگی وآمارنابهنجاری ها دردرون خانواده ها و آمارجدایی ها و سرخوردگی های اجتماعی و به طور کلی مجموعه کاملی از نابهنجاری‌ها را به دنبال داشته و خواهد داشت وبنده تاکید می کنم که این رخداد غالبا به دلیل ضعف در مدیریت پاندمی می باشد. به عنوان مثال در بحث تعطیلی مشاغل ناشی از قرنطینه ، از دو منظر باید بررسی شود؛ یکی اقتصادی و دیگری اجتماعی . از نظراقتصادی دولت وظیفه داشت تا پس از قرنطینه و تعطیلی بعضی از مشاغل به آنها حقوق پرداخت کند. مانند باشگاه های ورزشی و استخر وتالارها اما متاسفانه اینها به حال خود رها شدند و دولت از سیاست گروهبندی مشاغل استفاده کرد و بعضی از مشاغل به دلیل عدم درآمد زایی و مشکلات اقتصادی با مشکلات عدیده ای مواجه شدند وازسوی دولت با بی توجهی روبه رو شدند واینکه دولت به صورت سیاست گله ای عمل کرد یعنی بیماری گسترش پیدا کند و یک سری براثراین بیماری ازبین بروند تا به مرورزمان بیماری تمام شود ودر این راستا دولت به شذت سیاست زده عمل کرد. ازنظراجتماعی هم اگر بخواهیم بررسی کنیم همه اینها مانند یک پازل در کنارهم قرار می گیرد و متاسفانه بی اعتمای را درجامعه تشدید می کند . ازجمله موارد دیگری که به این بی اعتمادی درجامعه دامن زد اخباری بود که از گوشه و کنارجامعه مبنی براینکه بسیاری ازمسئولین خود اقدام به زدن واکسن آن هم ازنوع مرغوب یعنی فایزرکرده اند و بدون ماسک درمحافل عمومی حاضرمی شدند و برعکس مردم عادی که به حال خود رها شده اند به روال عادی زندگی گذشته خود برگشته اند و متاسفانه اطلاع رسانی مناسبی در خصوص این اخبار صورت نگرفت که خود جو بی اعتمادی را تشدید کرد.
و از سویی، متاسفانه در کشورما مجلس به عنوان قانونگذار و دولت به عنوان مجریه و قوه قضائیه هیچ کدام تعامل مناسبی با هم نداشتند و وظایف کاری خود را به درستی انجام نداده اند. و ما رسیدیم به جایی که متاسفانه با این وضعیت مواجه هستیم هرکسی باید به فکرنجات جان خود باشد وآن هم دراین شرایط خاص که هرکدام ازافراد جامعه به نوعی باغم سنگین از دست دادن عزیزی دست و پنجه نرم می کنند که تمام اینها دردرازمدت عواقب بسیارزیادی ازقبیل بی اعتمادی و بی انگیزه گی و تنفررا درجامعه به دنبال خواهد داشت که شاید سالها طول بکشد که جامعه بتواند دوباره ازلحاظ روحی و روانی آن هم به کمک مشاوره های روانشناسی دوباره خود را احیاء کند و به روال عادی زندگی برگردد.
جدای از تمام این مشکلاتی که با ان مواجه هستیم باید اضافه شود ما درکل جهان و جوامع بین‌المللی از نظرواکسیناسیون عمومی دررتبه آخرقرارداریم و بازهم عده ای افراد سود جو که باید دراین شرایط اسفناک به فکرخرید و وارد کردن واکسن باشند به فکروارد کردن داروهای مخصوص بیماری کرونا وفروش آن به قیمت چند برابردربازارهای آزاد و سوء استفاده ازوضع موجود می باشند .
