به گزارش رمز فردا ، حدود ۱۹ ماه از زمان آغاز همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ در کشور می‌گذرد. این بیماری هر روز جلوه تازه‌ای از خود به نمایش می‌گذارد و هر از چندگاهی شاهد ظهور سویه‌ جدیدی از کروناویروس هستیم. این روزها سویه دلتا در اکثر کشورهای دنیا، ویروس غالب است و در کشور ما نیز این ویروس، شایع‌ترین علت ابتلا به بیماری کرونا است.

در این مدت شاهد تلاش بی‌وقفه و شبانه‌روزی پژوهشگران داخلی در زمینه تولید واکسن ملی کرونا بودیم. در عین حال، اقدامات مختلفی در حوزه واردات انواع واکسن کرونا از کشورهای مختلف صورت گرفته است؛ با این حال، کم‌ و کاستی‌هایی را در حوزه واکسیناسیون در کشور شاهد هستیم. رییس جمهور، صبح روز جمعه ۲۹ مردادماه در جلسه رؤسای کمیته‌های تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا، بر ضرورت تأمین دارو، افزایش تخت‌های درمانی و همچنین سرعت بخشیدن به واردات واکسن کرونا تأکید کرد. امیدواریم با این اقدامات و تلاش‌ها، روند تولید واکسن در داخل و همچنین واردات واکسن کرونا شتاب بیشتری به خود بگیرد.

بحث لزوم سرعت بخشیدن به واردات واکسن کرونا، همچنین مباحث پیرامون تولید واکسن در داخل کشور، بهانه‌ای برای گفت‌وگوی ایسنا با دکتر رامین صرامی فروشانی، رییس پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی و رییس مرکز تحقیقات سرطان پستان و عضو شورای راهبردی شبکه تحقیقات پزشکی مولکولی کشور بود.

مهم‌ترین عامل مشکلات فعلی، خلط شدن بحث واردات و تولید ملی واکسن

دکتر صرامی فروشانی در خصوص دلایل و عوامل مشکل واکسیناسیون کشور به‌رغم تمامی تلاش‌های صورت‌گرفته، تأکید کرد: ببینید به نظر من مهم‌ترین عامل مشکلات فعلی و سرعت پایین واکسیناسیون ملی به علت خلط شدن بحث واردات واکسن و تولید ملی آن بود! البته در هر دو موضوع اشکالاتی وجود داشت، ولی وابسته کردن این دو موضوع به هم باعث سیاست‌گذاری‌ها و تصمیماتی شد که اگر نگوییم خسارت‌بار و اشتباه بود، حداقل بهترین گزینه ممکن هم ‌نبود. به عبارتی، وابسته شدن و در مقابل هم قرار گرفتن این دو موضوع باعث تشدید مشکلات و اشتباه در تصمیم‌گیری‌ها گردید.

رییس پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی با اشاره به مشکلات موجود در زمینه واردات و تولید واکسن تصریح کرد: خوب، اطلاعات من در باب واردات محدود هست و دقیق نیست، ولی به نظر می‌آید که دولت به دلایل مختلف در خرید واکسن‌ تعلل ورزید که البته درست است طرح برخی مباحث کارشناسی‌نشده در این تعلل تاثیرگذار بوده، ولی بعید می‌دانم دولت به علت نگرانی از مباحثی نظیر “عقیم‌شدن جوانان ایران” در ورود واکسن تامل کرده باشد! این در حالی بود که ظرفیت تولید واکسن در دنیا به شدت محدود بوده، به‌گونه‌ای که دلالان بین‌المللی با شناخت این موضوع و دوراندیشی‌ای بهتر از دولت ما، واکسن را از تولیدکنندگان الوکیت (allocate) و پیش‌خرید کرده بودند تا چند برابر قیمت‌پایه به فروش رسانند.

تعلل در پیش‌خرید، یکی از مشکلات اصلی واردات واکسن

عضو ستاد کرونای جهاد دانشگاهی افزود: بنابراین یکی از بزرگ‌ترین دلایل مشکلات واردات، تعلل دولت نه تنها در خرید، بلکه در پیش‌خرید واکسن با توجه به تعداد کم واکسن موجود در بازار بود که این تعلل در خرید، در نهایت باعث خالی ماندن سبد ایران شد. با یک نظر غیرسیاسی عرض کنم که حتی اگر ما برای واکسن فایزر هم تقاضای خرید می‌کردیم، بعید می‌دانم که در آن برهه حساس، امکان خرید در مقیاس ملی این واکسن وجود داشت.

این پژوهشگر برتر کشوری در سال ۹۹ در حوزه پزشکی خاطرنشان کرد: برخی مسئولین همچنین  قیمت بالای پیشنهادی برای واکسن را یکی از دلایل عدم واردات می‌دانند که این حرف درست است، ولی این خود مؤید ادعا و عرض این حقیر است، یعنی عدم بالانس نسبت تقاضا و تولید و حضور واسطه‌ها که واکسن را پیش‌خرید کرده و یا حتی شاید برای (یکی از) تولیدکنندگان ‌خارجی، دلالی هم می‌کردند! شاید با تدبیر و پیش‌خرید کردن واکسن و یا حداقل تعلل کمتر، می‌توانستیم واکسن را با قیمتی مناسب‌تر، مستقیماً از تولیدکننده تهیه کنیم.

عدم‌ حمایت جدی از بخش خصوصی در خصوص واردات واکسن

دکتر صرامی فروشانی افزود: از سوی دیگر وقتی این ایرادات را به دولت گوشزد می‌کنیم، مسئولین بلافاصله توجیه می‌کنند که واردات واکسن وظیفه وزارت بهداشت نیست! خوب به فرض قبول این موضع، سؤال من این است، سیاست وزارت بهداشت در باب واردات توسط بخش خصوصی چه بوده است؟ نظر شخصی من بر حسب برخی تجربیات و شنیده‌ها حکایت از عدم‌ حمایت جدی از بخش خصوصی در خصوص واردات واکسن دارد.

عضو هیأت علمی پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی تأکید کرد: در توضیح باید عرض کنم که تولیدکنندگان خارجی برای فروش واکسن به یک شرکت خصوصی، معرفی‌نامه از وزارت بهداشت و تأیید شرکت ایرانی توسط ایران را شرط لازم می‌دانستند، در حالی که وزارت بهداشت، صدور معرفی‌نامه به شرکت ایرانی را منوط به تأیید شرکت ایرانی توسط تولیدکننده خارجی می‌دانست و عملاً با این داستان مرغ و تخم‌مرغ و سیکل معیوب؛ عملاً دست بخش خصوصی بسته شد. شکایت در این باب حتی به دفتر رییس جمهور کشیده شد و به‌رغم دستور رییس جمهور مبنی بر حمایت واردات، در عمل هیچ اتفاقی نیفتاد! در یک مورد مستند که من شخصاً اطلاع دارم، حتی دستور دفتر رییس جمهور به وزارت بهداشت نتوانست راهگشا باشد که نشان از ناهماهنگی مدیران ارشد در تصمیم‌گیری در باب این ‌مهم بوده است!

همه‌گیری کرونا، زمینه‌ساز عملیاتی شدن حرکتی بسیار ارزشمند در حوزه واکسن‌سازی

رییس پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی در تشریح وضع تولید واکسن در داخل گفت: خوب بحث تولید موضوعی است که باید کاملاً از واردات تفکیک شود! با توجه به ظرفیت بسیار بالای بالقوه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و شرایط سیاسی، یقیناً تولیدات محصولات خصوصاً فراورده‌های دانش‌بنیان یک‌ امر ضروری و حیاتی برای ما به شمار می‌رود که غفلت و یا انکار آن اگر به علت جهالت نباشد، حتماً بارقه‌ای از خیانت دارد. این‌ مهم در مورد تولید ملی واکسن‌های مختلف اهمیتی صد چندان می‌یابد، چرا که اولاً پای سلامت مردم در میان است و ثانیاً، چندین دهه تجربه در دو مجموعه واکسن‌ساز بزرگ‌ کشور یعنی مؤسسه رازی و انستیتو پاستور، ذخیره‌ای ارزشمند به‌شمار رفته و کشور در این عرصه، دوران درخشانی را در تاریخ خود ثبت‌ نموده است؛ اگر چه درحال حاضر به نسبت پیشرفت‌ها و فناوری‌های به‌روز و ارائه واکسن‌های نسل جدید در دنیا، رشد همگام و همسویی را نداشته‌ایم و به‌نوعی افول را شاهد بوده‌ایم.

مدیر دپارتمان توسعه فناوری درمان‌های پیشرفته خاطرنشان کرد: به نظر اینجانب، پاندمی کرونا عملاً تلنگری برای کشور در زمینه نیاز به جهش در حوزه واکسن‌سازی بوده است و باعث گردید حرکتی بسیار ارزشمند در این راستا عملیاتی گردد. قویاً اعتقاد دارم که برترین متخصصین و دانشمندان کشور با تلاشی بی‌نظیر، ره صد ساله را یک شبه طی کردند که باید دست ایشان را بوسید، لاکن در این حرکت اشکالات جدی وارد است که می‌تواند زحمات این عزیزان را متأثر و مخدوش سازد!

منبع : ایسنا