تکرار پدیده ریزگرد با تداوم سوءمدیریت منابع آبی

مسلم امانی ، با بیان اینکه متاسفانه این روزها شاهد پدیده ریزگرد در تعدادی از استان های کشور هستیم و همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: پدیده ریزگرد پدیده ای است که طی سالیان گذشته مناطق جنوبی کشور را درگیر کرده بود، اما چند سالی است که رد پای ریزگردها به استان های شمالی از جمله گیلان نیز رسیده و آب و هوای این استان را تحت تاثیر قرار داده که زنگ خطری جدی به حساب می آید.

وی با اشاره به مطالعات انجام شده توسط دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی، تغییر اقلیم را ریشه بسیاری از پدیده های هواشناسی و زمین شناسی دانست و افزود: پدیده تغییر اقلیم در ایران موجب شده بخش های وسیعی از کشور دچار شرایط کم بارشی و خشکی شود و تداوم این شرایط باعث شده خشکسالی های متمادی و پیوسته داشته باشیم.

سرپرست اداره کل زمین شناسی گیلان ادامه داد: کاهش نزولات جوی و به تبع آن برداشت های بی رویه از آب های زیرزمینی، سبب افت قابل توجه سطح منابع آب های زیرزمینی شده که اثرات منفی جبران ناپذیری همچون فرونشست را به دنبال دارد.

امانی، با اشاره به اظهارات مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی و زیست‌محیطی سازمان زمین‌شناسی مبنی بر گرم تر و خشک تر شدن سال های پیش رو، گفت: پدیده ریزگرد از پیامدهای مهم خشکسالی و کاهش منابع آبی محسوب می شود که فقط مربوط به ایران نیست، بلکه خشکسالی کشورهای همسایه ایران نیز به تشدید این موضوع منجر می شود.

وی همچنین مقابله با پدیده ریزگرد و گرد و غبار را امکان پذیر ندانست و گفت: ذرات گرد و غبار که عمدتا کوچکتر از دو و نیم میکرون هستند، از سطح زمین برخاسته و وارد جو می شود و با جریان های بادی قابلیت حرکت و انتقال به عرض های بالایی را دارند.

این مقام مسئول، کانون ریزگردهای ایران را شامل کشورهای عراق، سوریه، اردن، عربستان، کویت، افغانستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه دانست و خاطرنشان کرد: بیش از یک دهه با پدیده ریزگرد مواجه هستیم که عمده ترین دلیل تشدید آن سوءمدیریت منابع آبی، تخریب جنگل ها و مراتع و نابودی اکوسیستم های آبی در کنار گرمایش جهانی است.

وی با بیان اینکه با تداوم سوءمدیریت ها در منابع آب درگیری شمال کشور با پدیده ریزگرد دور از انتظار نیست، اضافه کرد: اگرچه منشا و کانون ریزگردهای ایران در کشورهای همسایه است، اما مشکلات زیست محیطی ایران به ویژه خشک شدن تالاب ها به واسطه عدم رعایت حق آبه ها و برداشت های آبی غیر اصولی و سدسازی بی رویه و… عامل مهمی در تشدید این پدیده است.

سرپرست اداره کل زمین شناسی گیلان افزود: با افزایش جمعیت و به دنبال آن کاهش شدید منابع آب شیرین، کاهش نزولات جوی و افزایش برداشت از آبخوان‌ها، شاهد پدیده فرونشست و خشک شدن اراضی کشاورزی و در پی آن پدیده گرد و غبار خواهیم بود.

امانی، راه های مقابله با ریزگرد ها را شامل حفظ پوشش گیاهی و کمربندهای سبز جنگلی، حفاظت از منابع طبیعی و احیای تالاب های کانون تولید ریزگرد عنوان کرد.

وی خاطرنشان کرد: با استفاده از داده های زمین شناسی و هواشناسی و با استفاده از تکنولوژی و راهکارهای های علمی، می توانیم به بازسازی اکوسیستم ها کمک کنیم.

این مقام مسئول متذکر شد: متاسفانه در سال‌های اخیر کشور ایران با تمامی این پدیده‌ها درگیر بوده و لذا با توجه به بحران خشکسالی، مدیریت پایدار منابع آب به عنوان یک اولویت باید در دستور کار برنامه ریزی ها قرار گیرد. در همین راستا اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی گیلان در نظر دارد با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان و عقد تفاهم نامه مشترک، اقدام به مطالعه ریزگردها در استان گیلان نموده تا با بررسی مشخصات فیزیکی – شیمیایی و منشا ریزگردها بتوان به راهکارهای مفیدی برای مقابله و کاهش ورود ریزگردها در استان دست یافت.

منبع : ایسنا