براساس اعلام مسئولان گمرکات کشور حدود ۶.۵ میلیون تن کالاهای اساسی در گمرک و بنادر وجود دارد که بعضاً به سبب مشکلات تامین ارز معطل مانده اند. ولی در همین بین این روزها آن دسته از کالاهایی هم که به هر ترتیبی و بر اساس مصوبات موجود به صورت قطعی یا درصدی ترخیص می شود، با مشکل دیگری تحت عنوان “حمل و نقل” مواجه شده است.
براساس آمار روزانه حدود ۱۰۰ هزار تن بار از شناورها تخلیه و در جریان ترخیص قرار می گیرد، اما خروجی از بندر برای کالاهای ترخیص شده حدود ۳۰ هزار تن است که ۲۳ هزار تن در کامیون ها و حدود ۷۰۰۰ تن به صورت ریلی جابجا می شود. در این حالت روزانه ۷۰ هزار تن به کالاهای رسوبی و دپو شده اضافه می شود که به سبب کمبود کامیون و گرمای شدید و رطوبت هوا شاهد فاسد شدن و استهلاک شدید کالاها در بنادرهستیم. ضمن اینکه این تاخیر در بارگیری درگام بعدی تبدیل به عدم عرضه مناسب و به موقع و متعاقباً کمبود در بازار و گرانی کالا می شود و این افزایش قیمت ماندگار می شود و در نوبت های بعدی نیز مجدداً
نرخ ها بالاتر می روند.
مسئله تامین ارز برای ترخیص کالاها موضوعی است که باید با دستورات اجرایی حل و فصل گردد،اما سیستم حمل و نقل جاده ای کشور از مشکلات عدیده ای همچون فرسودگی، گرانی قطعات یدکی، معطلی فراوان برای بارگیری و به صرفه نبودن قیمت کرایه با هزینه های حمل و مسائلی همچون بیمه رنج می برد.
جای تعجب است که هنوز بار اصلی حمل ونقل جاده ای کشور از بنادر و گمرکات به سراسرکشور بر پشت کامیون هایی است که عمر آنها بیش از ۵۰ و حتی ۷۰ سال است!. مسلماً این فرسودگی علاوه بر کند کردن سرعت حمل و نقل،هزینه های سنگینی برای راننده و صاحب بار دارد. نکته دیگر بحث قطعات و گرانی اقلامی همچون لاستیک است که باتوجه به گرمای هوا و واقع بودن گمرکات اصلی کشور درمناطق جنوبی فشار مالی فراوانی را بر کامیون داران وارد ساخته است. البته از سوی دولت اقداماتی جهت تخصیص ارز دولتی برای تامین لاستیک برای کامیون داران صورت گرفته اما این یارانه نیزهمچون دیگر موارد مشابه درگیر سواستفاده و
رانت خواری و عدم رسیدن این اقلام به دست نیازمندان واقعی
دربین رانندگان گردیده است.
اما موضوع بعدی باز می گردد به سیستم ناکارآمد ترخیص کالاها به خصوص آن دسته از کالاهایی که متعلق به دولت است.بنابراظهارات رانندگان و کارکنان گمرکات محموله های دولتی به سبب بوروکراسی فراوان موجب معطلی بعضاً ۲۰ ساعته رانندگان در بنادر می گردد. حال تصورکنید درچنین وضعیت آب و هوایی و نبود امکانات رفاهی برای
کامیون داران چطور می توان یک راننده را راضی کرد که یک روز معطل بارگیری بماند اما همان کرایه ثابت را بگیرد!.

مسائلی همچون عدم تناسب میان قیمت کرایه بارها با هزینه ها و مسائلی همچون بیمه و بازنشستگی رانندگان ناوگان حمل و نقل جاده ای کشور باعث شده تا ستون فقرات اقتصاد کشور دچار ضعف باشد.
اگر قرار است تعادل میان عرضه و تقاضا را فراهم کنیم و مانع از برهم خوردن ثبات قیمت ها شویم باید چرخه خرید،واردات،تخلیه و ترخیص و حمل و نقل را باهم مورد توجه قرار دهیم. هرچه در میزان تخصیص ارز و ترخیص تسهیلات فراهم کنیم درحالی که ناوگانی مناسب برای حمل و نقل نداشته باشیم،شرایط همین می شود که میلیون ها تن کالا دربنادر کشور در سرما و گرما دپو شده اند و بازار معطل آن است و قیمت ها تنشه افزایش نرخ هستند.

منبع آفرینش