دانشگاههای کشور در حال ورود به نسل سوم هستند به نظر میرسد که برای رسیدن به این نسل جدید، مأموریت گرایی ضرورتی اجتنابناپذیر باشد.
به گزارش رمز فردا مأموریت گرایی در دانشگاهها به یک اصل مهم تبدیل شده است اما چقدر این مأموریت گرایی در برنامهریزیها پیادهسازی میشود باید مورد بررسی قرار گیرد.
مأموریت گرا کردن دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی بر این باور شکل گرفت که مراکز آموزش عالی نباید خود را مستعد هر کاری بدانند؛ بلکه باید مأموریت ویژه داشته باشند و متناسب با نیازهای جامعه و توانمندیهای خود به تربیت دانشجو بپردازند.
بر اساس اذعان مسئولان این سیاست باعث میشود که آموزش عالی به سمت بازطراحی مأموریت دانشگاهها و مراکز آموزش عالی بر اساس فلسفه تأسیس، توانمندیها و الزامات ملی و کلان کشور حرکت کنند. برای این تغییر شکل باید دانشگاهها به نیازهای ملی و محلی توجه کنند. بهتبع این رویکرد میتواند مأموریت گرا شدن دانشگاهها و مراکز پژوهشی را منجر میشود.
توجه به مأموریت گرایی دانشگاهها در اسناد بالادستی
باید به این نکته اشاره شود که در اسناد بالادستی نظیر نقشه جامع علمی کشور، سند آمایش آموزش عالی کشور، برنامه ششم توسعه به مأموریت گرایی دانشگاهها نیز اشاره شده است. در ماده ۵ سند آمایش آموزش عالی کشور اینطور آمده است: «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است بهمنظور پاسخگویی به نیازهای گوناگون کشور در بخشهای مختلف، طرح مأموریت گرایی مؤسسات آموزش عالی را با توجه به سطح عملکردی بینالمللی، ملی، منطقهای و خاص تدوین کند و پس از تصویب اجرا کند.» همچنین در برنامه ششم توسعه مأموریت دانشگاهها به چهار دسته تقسیم شده است. برخی دانشگاههای بزرگ با توجه به تواناییهایی که دارند مأموریت فرا ملی خواهند داشت و به بقیه دانشگاهها نیز یا مأموریت منطقهای محول خواهد شد، یا مأموریت استانی یا مأموریت محلی.
مأموریت گرایی دانشگاهها شرط دستیابی به دانشگاه نسل سوم
از طرفی قرار است دانشگاههای کشور به سمت دانشگاههای نسل سوم حرکت کنند و لازمه رسیدن به این هدف مأموریت گرایی است. چراکه دانشگاه نسل سوم دیگر دانشگاه صرفاً آموزشی نیست و باید ارتباط تنگاتنگ با جامعه داشته باشد. آنچنان که محمدسعید سیف مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم در این باره به خبرنگار آنا میگوید: «در مسیر تبدیل دانشگاهها به نسل سوم امکانات علمی و پژوهشی موجود باید بتواند مشارکتی اثربخش در بهبود شرایط داشته باشد و برای رسیدن به آنها باید برنامه دقیق گذاشته شود.»
حال لازمه مأموریت گرایی، تخصص گرایی است، در این میان برخی از دانشگاه ها مأموریت توسعه علوم فنی و مهندسی را بر عهده دارند و تعدادی نیز مأموریت توسعه علوم نظری را در دستور کار دارند. در این مسیر دانشگاههای نظیر دانشگاه علم و صنعت مأموریت توسعه رشتههای علوم پایه و مهندسی را بر عهده دارد. ابوالفضل واحد معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و صنعت در این باره به خبرنگار آنا میگوید: «دانشگاه علم و صنعت با توسعه رشتههای پایه و فنی و مهندسی باید زمینه پیشرفت بینالمللی در این رشتهها را نیز در دستور کار داشته باشد.»
وی ادامه میدهد: «در این زمینه قرار است دورههای تحصیلات تکمیلی در این دانشگاه توسعه پیدا کند تا محققان بتوانند با تولیدات خود در تولید علم جهانی اثرگذار باشند. البته نتیجه این مأموریت دانشگاه نهتنها باعث افزایش تولید علم در کشور میشود بلکه رتبه علمی کشور را در رتبهبندیهای بینالمللی ارتقا میدهد.»
مأموریت گرایی در دانشگاه آزاد اسلامی
در این میان دانشگاههای دیگر نیز برنامههای مختص به خود را تعریف کردهاند، دانشگاه آزاد اسلامی بهعنوان تنها دانشگاه خصوصی کشور نیز برنامههای ویژهای برای خود در نظر دارد.
روحالله دهقانی فیروزآبادی، معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در این باره میگوید: «دانشگاه آزاد اسلامی در کوچکترین شهرهای ایران هم واحد دارد که با کاهش جمعیت دانشجویی در سالهای اخیر، مأموریت جدید خود را به تأثیرگذاری در حل مسائل منطقهای و محلی قرار داده است.»
وی دانشگاه آزاد اسلامی را بهعنوان یک دانشگاه اجتماعی در خدمت مردم میداند و ادامه میدهد: «دانشگاههای نسل سوم و چهارم دانشگاههایی هستند که میتوانند تأثیر و جریان محلی ایجاد کرده و اثرگذار باشند. در این راستا، نیازها و پتانسیل مناطق کشور شناسایی شدند و با یک طرح جامعی که شامل طرح پایش و دانشگاههای فناور و نوآور میشود برای واحدهای محلی جهت حل مسائل منطقهای مأموریت مشخص تعیین میکنیم؛ به این ترتیب، واحدهای محلی دانشگاه آزاد برای حل مشکلات مناطق بومی مأمور میشوند.»
دهقانی فیروزآبادی عنوان میکند: «نگاه مأموریت گرایی بهصورت جدی در دانشگاه پیگیری میشود بهخصوص در حوزه کشاورزی واحدهای مختلف مأمور شدهاند که به تحول در این عرصه کمک کنند و در بازدید از واحدهای استانی هم رویکرد تحولی و تمرکز به نیازهای بومی مشهود است.»
منبع : خبرگزاری آنا