عوامل ایجاد کننده استرس در فرد متجلی می شوند این عوامل را می توانیم به صورت زیر بیان کنیم :
تضاد نقش ؛ابهام نقش ؛ گران باری نقش و سبک باری نقش خیلی اوقات نقش های متضاد در زندگی روز مره می تواند عامل اساس در ایجاد تنش و استرس باشد . به طور مثال می خواهیم هم دانشجوی خیلی خوبی باشیم و هم کارمند خوب ؛یک فرد متاهل ؛هم می خواهد برای دوستان سابق مجرد خود دوست خوبی باشد و هم برای همسر خود ؛ همسری ایده آل همانطور که می بینیم خیلی اوقات هم زمان نمی توانیم به طور مطلوب همانند گذشته ایفای نقش کنیم .اصرار به این عمل می تواند تبعات استرس زایی برای ما داشته باشد ؛ افراد در تسخیر نقش های متعدد قرار دارند . تشخیص اهمیت هر کدام از نقش ها در زمان مناسب خود می تواند تضادهای نقشی را کاهش و به تبع آن برای فرد آرامش را به ارمغان آورد . ابهام نقش ؛ عدم تعریف مناسب برای ایفای هر یک از نقش های ما می تواند در نوع خود استرسی را ایجاد کند. به طور مثال ؛ کارمندی که در شغل جدیدخود نسبت به انجام وظایف آنی خود گنگ است .
گران باری و سبک باری نقش ؛ وقتی شما انسانی توانمند و با هوش را محدود به انجام کارهای ساده و تکراری می کنید مثل این است که جلوی پرواز عقاب را بر بلندای کوهها و دشت ها گرفته اید .آهسته آهسته این فرد دچار تنش و استرس خواهد شد به عکس آن انسان بالغ از لحاظ مهارت و هوش است که بالاتر از ظرفیت و گنجایش به او نقش واگذار شود . در هر صورت به گران باری و چه سبک باری نقش ؛عاملی مهم در ایجاد استرس فردی است که باید کنترل و مدیریت شود.
*دکتر حسن گیوریان؛عضو هیئت علمی دانشگاه