هیچگاه کمآبی در کشور به اندازه امروز جدی نبوده است و اکنون زایندهرود، جازموریان، هیرمند و بسیاری از منابع آبی موجود در حال خشک شدن هستند.
به گزارش رمز فردا ، قطار بیتدبیری دولت یازدهم و دوازدهم به ایستگاه پایانی نزدیک میشود و روزهای پرالتهاب دولت روحانی رو به پایان است؛ در ادامه موج بحران این دولت، چند روزی است که دوباره برخی از شهرهای استان خوزستان به صحنه تجمعات مردمی تبدیلشده و مشکلات ناشی از کمآبی مهمترین دلیل این تجمعات است.
ناصرینژاد، نماینده شادگان در مجلس در این باره میگوید: «دام مردم خوزستان تلف شده، زندگیشان از بین رفته و همه چیزشان نابود شده است، هماکنون ۵ میلیون نخل در شادگان به دلیل کمآبی در حال نابودی است».
موضوع بحران آب در این شهرها در حالی بالا گرفته است که پیش از این هشدارهای لازم در رابطه با خشکسالی به دولت ارائه شده بود اما با توجه به اینکه دولت اولویتهای دیگری در نظر داشت، بحران آب کشور را جدی نگرفت.
یکی از راهکار عبور از این کمآبی در مناطق جنوبی کشور، بهرهگیری از مراکز آبشیرینکن است و رضا اردکانیان، وزیر نیرو خروج از بحران آب کنونی مناطق جنوبی کشور را وابسته به توسعه آبشیرینکنها میداند اما شواهد نشان میدهد آنطور که باید به این مسئله توجهی نشده است و کشورهای حاشیه خلیجفارس نسبت به ایران در استفاده از این فنّاوری موفقتر هستند.
معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان محیطزیست معتقد است که در ایران موارد معدودی آبشیرینکن داریم که از چابهار شروع شد و چند مورد آبشیرینکن دیگر هم در حاشیه خلیجفارس فعال هستند ولی آنها هزینههای خاص خود را برای محیطزیست دارند بهطوری که اکنون خلیجفارس ۱.۵ برابر نسبت به ۲۰ سال گذشته، شورتر شده است.
این اظهارات غیرکارشناسانه در حالی مطرح میشود که امارات تنها در منطقه جبل علی و نیروگاه این منطقه از کشورشان، حجمی نزدیک به ۲ میلیون مترمکعب آب را روزانه شیرین میکنند و امروز به صادرکننده آب آشامیدنی تبدیل شده است.
اما متأسفانه اقدام مؤثر و شایستهای در این ۸ سال صورت نگرفته است و آبشیرینکنهای ایرانی در بهترین حالت چیزی حدود ۲۵ هزار مترمکعب روزانه آب تولید میکنند (آبشیرینکن منطقه آزاد کیش).
بر اساس آمارهای موجود در سال ۹۷، روزانه از مجموع ۹۰ میلیون مترمکعب شیرینسازی آب دریا در جهان، حدود ۲۲ میلیون مترمکعب شیرینسازی آب دریا در خلیجفارس انجام میشود که سهم ایران از این مقدار تنها ۲۰۰ هزار مترمکعب است.
کمکاری دولت یازدهم و دوازدهم در این حوزه باعث شد تا عضو هیئترئیسه مجلس از ورود مجلس به موضوع آبشیرینکنها خبر بدهد؛ سید نظامالدین موسوی در توئیتی نوشت: «خرابکاری جریان نفوذ و انفعال فقط توافق پاریس و معضل نیروگاه نیست. حدود ۸۵۰ واحد آبشیرینکن در حاشیه خلیجفارس روزی نزدیک به ۳۰ میلیون مترمکعب آب شیرین برداشت میکنند که سهم ما یک درصد هم نیست چون به بهانههای واهی جلوی آن را گرفتند. در مجلس این ابرپروژه را تکلیف قانونی میکنیم».
کمآبی را مسئله امنیتی کردند
این بیمبالاتی دولتمردان نسبت به وضعیت منابع آبی کشور باعث شده است که کمبود منابع آبی به یک مسئله امنیتی تبدیل شود؛ محمود عباسزاده، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس با تأکید بر اینکه «کمآبی» مهمترین بحث مرتبط با امنیت ملی است، میگوید: «با توجه به اینکه اگر آب شرب بهاندازه کافی به مردم نرسد، احتمال بروز انواع فجایع اجتماعی و حتی حوادث امنیتی وجود دارد».
در سال ۱۳۹۶ نیز، یکی از معاون آب و آبفای وزارت نیرو در جلسه شورای حفاظت آب استان فارس در این باره بیان میکند: «وضعیت آب، این مایع گرانبها بهقدری حساس شده که در شورای عالی امنیت ملی مطرحشده و بایستی باتمام توان علمی و تجربی به حل این موضوع بشتابیم».
بحران آب در ایران، ریشه چند ساله دارد و تحلیلگران غربی بهخوبی از این موضوع آگاهی داشتند؛ خبرگزاری رویترز در گزارشی در سال ۲۰۱۳ درباره بحران کمآبی در ایران نوشت: «کمبود آب یکی از مسائل عمده کشورهای خاورمیانه است و ایران در این میان جزء بدترین کشورهای خاورمیانه در این زمینه است.»
رویترز در ادامه مدعی شد که ایران با مسائل عمدهای از جمله تحریمهای آمریکا مواجه است اما بحران آب در این کشور یک تهدید ویژه محسوب میشود که باعث شده در بعضی از شهرهای این کشور وضعیت قرمز اعلام شود.
گری لوئیس نماینده مقیم برنامه توسعه ملل متحد در ایران به رویترز گفته بود: «کمبود آب اکنون به عمدهترین چالش امنیتی ایران تبدیل شده است.»
بحران آب امروز از خطوط قرمز عبور کرده و اگر دیر اقدام لازم صورت بگیرد، نزاع و مناقشات داخلی انکارناپذیر خواهد بود.
هیچگاه مسئله بهاندازه امروز جدی نبوده است. اکنون زایندهرود، جازموریان، هیرمند و بسیاری از منابع آبی موجود در حال خشک شدن هستند و به نقل از مرکز پژوهشهای مجلس، نیمی از مناطق ششگانه آبی کشور، آب ورودی به سدها شدیداً کاهش پیدا کرده است؛ استانهای «اصفهان»، «هرمزگان»، «سیستان و بلوچستان»، «اردبیل»، «فارس» «مرکزی» و «خراسان رضوی» از جمله استانهای در معرض تنش آبی هستند.
معیشت کشاورزان و روستانشینان یکی دیگر از مواردی است که با تشدید بحران آبی در معرض خطر قرار دارد و اگر هرچه زودتر شرایط اصلاح نشود به یک تهدید برای امنیت ملی تبدیل خواهد شد.