مقاله

از نیمه قرن بیستم، افزایش چشم‌گیر غلظت گازهای گلخانه‌ای به‌ویژه دی‌اکسیدکربن به‌دلیل استفاده مفرط از سوخت‌های فسیلی، تغییر کاربری اراضی و فعالیت‌های کشاورزی منجر به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی زمین شده است. مطالعات زیادی بر روند تغییرات روند بارش و بروز خشکسالی‌ها انجام شده است و همگی دلالت بر خشک‌تر شدن اقلیم کشور در نیم‌‌قرن اخیر دارد. همچنین رفتار پدیده‌های کلان اقلیمی از قبیل ال‌نینو و نوسانات جنوبی و تاثیر آنها بر میزان بارش کشور در طول نیم‌ قرن اخیر نیز تحت تاثیر تغییرات اقلیمی تغییر یافته است. خشکسالی‌ها بر اثر تغییرات اقلیمی می‌توانند عامل تهدیدکننده امنیت ملی تلقی …

بسیاری از بزرگ‌ترین پرسش‌ها در علوم اجتماعی و به‌ویژه علم اقتصاد به روابط علّی می‌پردازند: مهاجرت چگونه بر سطح حقوق و اشتغال در کشور مقصد تاثیر می‌گذارد؟ آیا افزایش حداقل دستمزد منجر به افزایش بیکاری می‌شود؟ پاسخ به این سوالات دشوار است؛ زیرا عموما دسترسی به واقعیتی نداریم که در نبود متغیری که به‌عنوان علت در نظر گرفته‌ایم، چه می‌توانست رخ داده باشد. ما نمی‌دانیم اگر مهاجرت کمتر بود یا حداقل دستمزد افزایش نمی‌یافت در واقعیت چه رخ می‌داد تا بتوانیم از این مقایسه به بررسی تاثیر علّی این دو بپردازیم. در اقتصاد خرد، ایجاد شرایط کنترل‌شده آزمایشگاهی در آزمایشگاه …

واقعیت مهم در تحلیل وضعیت کنونی و آینده برجام که باید به آن توجه شود، کاهش اهمیت آن در قیاس با سال۲۰۱۵ برای آمریکاست. نظام بین‌الملل و سیاست خارجی آمریکا از زمان آغاز مذاکرات منتهی به برجام شاهد تحولات متعددی بود. بدون عنایت به این تحولات، درک رویکرد کنونی دولت آمریکا به برجام دشوار است. ترامپ فرمان سیاست خارجی آمریکا را در خاورمیانه و در قبال چین به‌صورت محسوس و ملموسی چرخاند و کارهایی کرد که بعضا دولت بایدن چاره‌ا‌ی جز ادامه آنها ندارد؛ هرچند بسیاری از تحلیلگران معتقدند چرخش در سیاست آمریکایی مورد اجماع هر دو حزب است و …

پرویز گیلانی/نویسنده و تحلیلگر اقتصاد نشانه‌های واضحی از نرمش چین در برابر ایران مشاهده می‌شود. بیش از ۲۰ سال پیش ایران درخواست عضویت در سازمان همکاری شانگهای را مطرح کرد اما این درخواست هیچ‌گاه پذیرفته نشد تا زمانی که با پایان ریاست جمهوری حسن روحانی، سیاستمداران معروف به «غرب‌گرا» در ایران به پایان دوره خود رسیدند. پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، درحالی‌که هنوز دولت جدید به طور کامل شکل نگرفته بود، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای به تصویب رسید. در این مدت چینی‌ها اگر خرید نفت را زیاد نکرده باشند در سطح یک میلیون بشکه نگه …

پس از سالها ازحضور ایران بعنوان عضوناظر در پیمان شانگهای (SCO) بالاخره با دیپلماسی فعال منطقه ای ورویکرد دولت جدید به سمت همکاری با دولت های همسایه وشرق آسیا  وبا موافقت سران ۸ کشور عضو اصلی این سازمان، تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران از عضو ناظر به عضو اصلی اعلام و اسناد مربوط به آن امضا گردید و بر این اساس فرآیند فنی تبدیل عضویت ایران به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان آغاز و کشورمان از این پس به عنوان عضو اصلی این سازمان مهم منطقه‌ای با کشورهای عضو همکاری و تعامل خواهد داشت. در حالی که در طول …

علی‌اصغر قائمی‌نیابیماری هلندی در اصل معنای خود به صنعت‌زدایی اشاره دارد و برای اولین بار در مجله اکونومیست (۱۹۷۷) به‌کار رفته است. بیان ساده این موضوع، نحیف‌تر شدن بخش مولد و متورم‌شدن بخش غیرمولد است. بیماری هلندی به این شکل است که کشوری که دو بخش قابل تجارت (صنعت) و غیرقابل تجارت (زمین و ساختمان) دارد، به‌واسطه رشد بخش غیرقابل تجارت خود، به مرور زمان بخش قابل تجارت ضعیف‌تری خواهد داشت. به بیان ساده‌تر، منابع سرشار نفتی به درآمدهای بادآورده در کشور منجر می‌شود و چون مکانیزمی برای جذب (Absorb) این درآمدها در بخش قابل تجارت وجود ندارد، آنها به …

گاهی سیاستگذاری به نتیجه نمی‌رسد و در حد گفتار درمانی باقی می‌ماند. به این شکل که سیاستمداران گمان می‌کنند چون از طریق رای مردم یا انتصاب به مقامی دست یافته‌اند، باید زمین و زمان را تغییر دهند و سیاست و برنامه‌ای را دنبال کنند. سخنرانی‌ها، برنامه‌های اولیه و حتی سندهای مختلف صادر می‌شود؛ اما از سوی جامعه جدی گرفته نمی‌شود و در واقعیت نیز اثر چندانی ندارد. علت اینکه سیاست‌ها، برنامه‌ها و حتی راهبردها و سندهای مختلف قابلیت اجرا و اثربخشی ندارد، به موارد زیر برمی‌گردد. ۱- اهمیت تاریخ برای سیاستگذاری: اغلب کسانی که به جایگاه سیاسی دست می‌یابند به‌دلیل …

خبر عضویت ایران در سازمان شانگهای با واکنش‌های متفاوتی مواجه شده است؛ برخی آن را «بسیار مهم و استراتژیک» دانستند و برخی نوشتند «پذیرش عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای از آنچه فکر می‌کنیم اهمیت کمتری دارد..» برخی این اتفاق را «تلاشی تاریخی» و مرهون تکاپوی دولت قبل و اقبال دولت فعلی دانسته‌ و برخی سعی کرده‌اند آن را مثل یک عکس فوری به دولت فعلی نسبت دهند و به آن افتخار کنند. این اظهارنظرها و بالا و پایین بردن‌ها به گمان من فاقد ارزش واقعی است و عمری در حد همین یکی دو هفته دارد؛ اما آنچه بسیار …

بعد از خاموشی‌های تاسف‌آور و خسارت‌بار امسال، اکنون خبر می‌رسد که کشور در فصل سرما نیز با کمبود گاز مواجه می‌شود. چه‌بسا خاموشی‌ها در زمستان هم تکرار شود. شکی نیست که این وضعیت، ناشی از اقتصاد مخدوش انرژی در کشور است. قیمت‌گذاری غلط برق و گاز از یکسو باعث افزایش سالانه تقاضا شده و از سوی دیگر عرضه نیز به اندازه کافی صورت نگرفته است؛ چون قیمت‌های پایین، حضور بخش غیردولتی را بدون توجیه کرده و دولت هم نتوانسته است منابع کافی را تامین و مطالبات سرمایه‌گذاران را پرداخت کند. یعنی مشکل عظیم کمبود برق و گاز کشور، ریشه در …

یکی از منابع مالی بانک که شرایط رشد اقتصادی و مالی بانک را فراهم می‌آورد میزان سود نقدی بانک‌هاست. هر چه سود وجوه نقدی بانک فزونی یابد موجب افزایش قدرت مالی و اقتصادی بانک می‌شود و در مقابل هرچه این امتیاز با کاهش روبه‌رو شود، درآمدهای بانک روبه تنزل نهاده و موجبات ضعف اقتصادی بانک را فراهم می‌آورد و در صورتی ‌که این نقطه‌ ضعف به‌ وسیله سایر منابع تأمین نشود و پوشش نیابد، بانک را به ‌سوی ورشکستگی سوق می‌دهد. در بانک داری سنتی که سال‌هاست در کشورمان رواج دارد، بانک‌ها از طریق شعب خود اقدام به جذب مشتری …